وقتی صحبت از تفاوت اتریوم و اتریوم کلاسیک میشود، خیلی‌ها در ابتدا تصور می‌کنند این دو تنها در نام با هم تفاوت دارند ولی واقعیت چیز دیگری است. هرچند هر دو از یک پروژه مشترک آغاز شدند اما در ادامه مسیر، رویکردها و تصمیم‌های متفاوتی باعث شکل‌گیری دو شبکه مجزا شد. درک این تفاوت‌ها نه فقط برای سرمایه‌گذاران، بلکه برای هر کسی که به تکنولوژی بلاکچین علاقه دارد، می‌تواند دید دقیق‌تری نسبت به تحولات این فضا بدهد. در این مطلب، بدون ورود به جزئیات فنی پیچیده، سعی می‌کنیم مسیر این دو را از هم تفکیک کنیم و نگاهی ساده و روشن به داستان شکل‌گیری آن‌ها داشته باشیم.
اتریوم چیست؟ نگاهی ساده به دومین ارز دیجیتال محبوب دنیا
خیلی از افراد می‌پرسند که اصلا اتریوم چیست؟ اتریوم یکی از شناخته‌شده‌ترین پروژههای حوزه بلاکچین است که برخلاف تصور رایج، تنها یک ارز دیجیتال نیست. در واقع، اتریوم بستری پیشرفته برای ساخت و اجرای برنامه‌هایی است که بدون نیاز به نهادهای واسطه، به‌صورت خودکار فعالیت می‌کنند. این برنامه‌ها که با عنوان «قراردادهای هوشمند» شناخته میشوند، امکان انجام انواع تعاملات مالی، حقوقی یا خدماتی را فراهم می‌کنند، بدون آن‌که نیازی به بانک، شرکت یا سازمانی برای نظارت بر اجرای آن‌ها باشد.
ارز دیجیتال اختصاصی این شبکه، «اتر» (ETH) نام دارد که علاوه‌بر نقش یک پول دیجیتال، برای پرداخت هزینه‌های اجرای قراردادها و فعالیت در شبکه نیز استفاده میشود. اتریوم با فراهم کردن چنین زیرساختی، زمینه‌ساز شکل‌گیری پروژه‌هایی مانند NFTها، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و بسیاری از اپلیکیشنهای نوآورانه دیگر شده است؛ به همین دلیل، جایگاه آن فراتر از یک ارز دیجیتال معمولی تعریف میشود.
پیشنهاد مطالعه:
ارز دیجیتال اتریوم چیست؟ همه‌چیز در مورد ارز اتریوم
اتریوم کلاسیک چیست و چطور به وجود آمد؟
اتریوم کلاسیک نسخه‌ای از اتریوم است که از دل یک اختلاف بزرگ در جامعه سازندگان و کاربران اتریوم به وجود آمد. چند سال بعد از راه‌اندازی اولیه اتریوم، یک مشکل امنیتی باعث شد مقدار زیادی از سرمایه کاربران از یکی از پروژههای مهم شبکه دزدیده شود. بعد از این اتفاق، اختلافی پیش آمد: عده‌ای معتقد بودند باید کاری کنیم تا این پول‌ها به صاحبانش برگردد even اگر به معنای دستکاری در گذشته‌ی بلاکچین باشد و عده‌ای دیگر گفتند بلاکچین باید بدون تغییر باقی بماند، حتی اگر اشتباهی در آن رخ داده باشد.
در نهایت این اختلاف باعث شد شبکه به دو شاخه تقسیم شود. گروهی که طرفدار بازگرداندن پول‌ها بودند، مسیر جدیدی را شروع کردند که امروزه به نام اتریوم (ETH) شناخته میشود. اما گروه دیگر، شبکه‌ی اصلی و بدون تغییر را ادامه دادند و آن را اتریوم کلاسیک (ETC) نامیدند. به زبان ساده، اتریوم کلاسیک همان نسخه قدیمی اتریوم است که تصمیم گرفت اصول اولیه بلاکچین یعنی تغییرناپذیری را حفظ کند.
چرا اتریوم به دو نسخه تقسیم شد؟
تقسیم اتریوم به دو نسخه نتیجه برخورد دو دیدگاه متفاوت نسبت به اصول بلاکچین بود. وقتی در یکی از پروژههای بزرگ شبکه اختلالی پیش آمد و بخشی از سرمایه‌ها از دست رفت، سوال مهمی مطرح شد: آیا باید در کار بلاکچین دخالت کرد و مسیر ثبت‌شده‌اش را تغییر داد؟ یا باید حتی در شرایط سخت هم به اصل «تغییرناپذیری» پایبند ماند؟
این موضوع فقط یک تصمیم فنی نبود، بلکه بیشتر شبیه یک انتخاب فلسفی بود: گروهی تصمیم گرفتند راه‌حلی پیدا کنند تا ضرر کاربران جبران شود، حتی اگر به‌معنای بازنویسی بخشی از تاریخ بلاکچین باشد. در مقابل، گروه دیگری بر این باور بودند که اگر یک‌بار این اصل شکسته شود، دیگر نمی‌توان به بلاکچین به‌عنوان یک دفتر ثبت شفاف و دست‌نخورده اعتماد کرد. این دو نگاه متفاوت باعث شد اتریوم به دو مسیر جدا تقسیم شود: اتریوم که مسیر اصلاح‌شده را ادامه داد و اتریوم کلاسیک که پایبند به نسخه اصلی باقی ماند.
اتریوم و اتریوم کلاسیک چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟
اتریوم و اتریوم کلاسیک هر دو از یک پروژه آغاز شدند ولی در مسیر رشد و توسعه، تفاوت‌های زیادی پیدا کردند. این تفاوت‌ها هم در اصول فکری آن‌ها نسبت به بلاکچین دیده میشود و هم در نحوه عملکرد و کاربردشان در دنیای واقعی.
- هدف و فلسفه کلی
اتریوم کلاسیک معتقد است که بلاکچین نباید هیچ‌گاه تغییر کند، حتی اگر مشکلی پیش بیاید. در مقابل، اتریوم باور دارد که اگر اشتباهی رخ دهد یا شرایطی خاص پیش بیاید، می‌توان برای حفظ منافع کاربران، مسیر شبکه را اصلاح کرد. - جامعه و پشتیبانی
اتریوم از یک جامعه بسیار بزرگ از توسعه‌دهندگان و شرکت‌های معتبر پشتیبانی میشود. این پشتیبانی باعث رشد سریع پروژههای جدید در این شبکه شده است. اما اتریوم کلاسیک، با جامعه‌ای کوچکتر و منابع کمتر، توسعه کندتری دارد. - امنیت شبکه
اتریوم کلاسیک به‌دلیل فعالیت کمتر، در گذشته هدف چند حمله موفق قرار گرفته و آسیب‌پذیرتر است. اتریوم با ساختار قوی‌تر و الگوریتم جدید خود توانسته سطح امنیت بالاتری فراهم کند. - روش تایید تراکنش‌ها
اتریوم در سال 2022 روش ماینینگ را کنار گذاشت و به روش جدیدی به‌نام اثبات سهام (PoS) مهاجرت کرد که مصرف انرژی کمتری دارد. اما اتریوم کلاسیک همچنان با روش قدیمی ماینینگ (اثبات کار) ادامه می‌دهد. در واقع اتریوم با به روزرسانی خود سعی در کاهش کارمزد و مصرف انرژی دارد چیزی که افراد به دنبال آن هستند. - نوآوری و رشد
اتریوم مدام در حال به‌روزرسانی و اضافه‌کردن قابلیت‌های جدید است؛ از قراردادهای هوشمند پیچیده گرفته تا دنیای NFTها و بازی‌های بلاکچینی. در حالی که اتریوم کلاسیک تمرکز بیشتری بر حفظ ثبات و ساختار اولیه دارد و نوآوری کمتری دارد. - کاربردهای اصلی
اتریوم به دلیل زیرساخت قوی، بستری محبوب برای توسعه انواع اپلیکیشنهای غیرمتمرکز است؛ مثل پروژههای مالی غیرمتمرکز، بازی‌های بلاکچینی و حتی پروژههای دولتی و بین‌المللی. اما اتریوم کلاسیک بیشتر برای انجام تراکنشهای ساده و ذخیره‌سازی ارزش استفاده میشود و سهم کمتری از بازار پروژههای نوآورانه دارد. - میزان استفاده و محبوبیت
در حال حاضر اتریوم یکی از پرکاربردترین شبکه‌های بلاکچین در جهان است. حجم تراکنش‌ها، تعداد کاربران، و پروژه‌هایی که روی آن اجرا میشوند، بسیار بیشتر از اتریوم کلاسیک است. اتریوم کلاسیک سهم کوچکی از بازار را در اختیار دارد و فعالیت‌های کمتری در شبکه آن جریان دارد. - توسعه آینده و نقشه راه
اتریوم برنامه‌های مشخصی برای آینده دارد؛ مثل کاهش بیشتر کارمزدها، افزایش سرعت تراکنش‌ها، و ارتقای قابلیت‌ها برای توسعه‌دهندگان. از طرف دیگر، اتریوم کلاسیک بیشتر تمرکز خود را روی حفظ پایداری فعلی گذاشته و تغییرات کمتری در نقشه راه آن دیده میشود.
در جدول زیر یک مقایسه ساده برای این دو رمزارز آورده‌ایم.
| اتریوم (Ethereum) | اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) | موضوع مقایسه |
| ساخت برنامه‌ها و خدمات نوآورانه بر بستر بلاکچین | حفظ ساختار اولیه و تغییرناپذیر بلاکچین | هدف کلی |
| پشتیبانی گسترده از سوی شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان فعال | جامعه محدودتر و منابع توسعه کمتر | پشتیبانی و توسعه |
| امنیت بالا با ساختار قوی و الگوریتم اثبات سهام (PoS) | آسیب‌پذیرتر؛ سابقه چند حمله موفق به شبکه | امنیت شبکه |
| انعطاف‌پذیر؛ امکان اصلاح شبکه در شرایط خاص | غیرقابل تغییر؛ حتی در صورت بروز مشکل | انعطاف‌پذیری در تغییرات |
| DeFi، NFT، وسیله پرداخت، قرارداد هوشمند | بیشتر برای تراکنشهای ساده و ذخیره‌سازی ارزش | کاربردهای اصلی |
| بسیار پرکاربرد و یکی از فعال‌ترین شبکه‌های بلاکچین | استفاده کمتر و حجم پایین‌تر فعالیت در شبکه | میزان استفاده و محبوبیت |
| نقشه راه فعال، ارتقای مداوم، کاهش کارمزد و افزایش مقیاس‌پذیری | تمرکز بر ثبات و حفظ چارچوب فعلی بدون تغییرات بزرگ | توسعه آینده |
اتریوم یا اتریوم کلاسیک، کدام یک آینده بهتری دارند؟
ارزهای دیجیتال زیادی در بازار هستند اما همه آن‌ها لزوما مسیر موفقیت را تا پایان طی نمی‌کنند. اتریوم و اتریوم کلاسیک نمونه‌ای از همین مسیرهای جداشده‌اند؛ دو پروژهای که از یک نقطه شروع کردند اما انتخاب‌های متفاوتی داشتند. اگر بخواهیم به آینده نگاه کنیم، اتریوم در موقعیتی قرار دارد که بیشتر به‌عنوان زیرساختی برای اینترنت آینده شناخته میشود جایی که قراردادهای هوشمند، برنامه‌های غیرمتمرکز و ابزارهای مالی نوین بر بستر آن شکل می‌گیرند.
در سمت دیگر، در پاسخ به کسانی که می‌گویند آیا اتریوم کلاسیک بخریم باید بگوییم که اتریوم کلاسیک اگرچه به اصولی مثل تغییرناپذیری بلاکچین وفادار مانده اما سهم آن از پروژههای جدید بسیار اندک است. رشد فنی کند، جذب کمتر توسعه‌دهندگان، و مشارکت پایین‌تر جامعه، همه باعث شده‌اند که ETC بیشتر در حاشیه باقی بماند. بنابراین در ارزیابی آینده، هرچند هر دو زنده و فعال‌اند اما مسیر اتریوم شبیه به یک بزرگراه در حال گسترش است و مسیر اتریوم کلاسیک بیشتر به یک جاده فرعی و خلوت شباهت دارد. از همین رو خرید اتریوم کلاسیک برای بسیاری از افراد به اندازه سرمایهگذاری روی اتریوم جذاب نیست.
پیشنهاد مطالعه:
آینده اتریوم چگونه است؟ پیش بینی قیمت اتریوم تا 2030
اتریوم یا اتریوم کلاسیک؟ کدام یک برای سرمایهگذاری بهتر است؟
تفاوت اتریوم و اتریوم کلاسیک در سرمایهگذاری هم ادامه دارد. بر اساس پیش‌بینی‌های منابع معتبر، اتریوم (ETH) تا سال 2030 چشم‌انداز قیمتی مثبتی دارد. طبق گزارش VanEck، در سناریوی پایه، قیمت اتریوم ممکن است به ۱۱٬۸۰۰ دلار برسد، با فرض اینکه این شبکه 70 درصد از بازار قراردادهای هوشمند را در اختیار بگیرد و درآمد سالانه آن به 51 میلیارد دلار افزایش یابد. در سناریوی خوش‌بینانه‌تر، این رقم می‌تواند تا 22000 دلار افزایش یابد.
در مقابل، برخی پیش‌بینی‌ها برای اتریوم کلاسیک (ETC) تا سال 2030 نشان می‌دهد که قیمت آن ممکن است بین 9 تا 10 دلار باشد. برخی منابع مانند CoinLore پیش‌بینی می‌کنند که قیمت ETC ممکن است تا 334 دلار افزایش یابد. با این حال، این پیش‌بینی‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد و ممکن است تحت تاثیر نوسانات بازار قرار گیرند
با توجه به این پیش‌بینی‌ها، خرید اتریوم به‌عنوان یک پلتفرم با پذیرش گسترده‌تر و توسعه‌های فنی مداوم، گزینه سرمایهگذاری جذاب‌تری به نظر می‌رسد. در حالی که اتریوم کلاسیک نیز پتانسیل رشد دارد اما به نظر می‌رسد که اتریوم با توجه به پذیرش گسترده‌تر و توسعه‌های فنی، گزینه سرمایهگذاری جذاب‌تری باشد.
جمع‌بندی
با وجود اینکه اتریوم کلاسیک هنوز هم فعال است و جامعه‌ای هرچند کوچک دارد ولی واقعیت این است که امروز بخش بزرگی از توجه‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و نوآوری‌ها به سمت نسخه جدیدتر یعنی اتریوم جلب شده است. وقتی صحبت از اتریوم میشود، ذهن بیشتر مردم و فعالان بازار به‌سمت همین نسخه به‌روزشده و پرکاربرد میرود، نه اتریوم کلاسیک. این اختلاف جایگاه را می‌توان به‌وضوح در تفاوت قیمتی این دو رمزارز هم دید؛ جایی که اتریوم معمولا با اختلاف چندصد دلاری، بسیار گران‌تر از اتریوم کلاسیک معامله میشود—نشانه‌ای روشن از اعتماد و جذابیت بالاتر آن در بازار.
