دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز، مجموعه‌ای از فناوری‌ها و سیستم‌های مالی است که بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی مانند بانک‌ها یا موسسات مالی، امکان انجام تراکنش‌های مالی را فراهم می‌کند. در این سیستم‌ها، تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین می‌شوند و هیچ نیازی به واسطه‌های مرکزی برای تایید و اجرای آنها نیست. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) دارای ویژگی‌های متعددی هستند. با ما همراه باشید تا دقیق تر به جزئیات دیفای چیست بپردازیم.
آنچه قرار است بخوانید
دیفای چیست؟ امور مالی غیرمتمرکز چیست؟
دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز، به مجموعه‌ای از فناوری‌ها و سیستم‌های مالی اشاره دارد که بر پایه بلاکچین و قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند. این فناوری‌ها و سیستم‌ها امکان انجام تراکنش‌های مالی بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی را فراهم می‌کنند. در واقع، دیفای به کاربران امکان می‌دهد تا بدون وابستگی به بانک‌ها، بورس‌ها یا سایر واسطه‌های مالی، تراکنش‌های مالی را انجام دهند و به خدمات مالی دسترسی داشته باشند.
یکی از ویژگی‌های مهم دیفای این است که این سیستم‌ها بر پایه قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند. قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که بر روی بلاکچین اجرا می‌شوند و توسط کد برنامه‌نویسی تعریف می‌شوند. این قراردادها قابلیت اجرای خودکار تراکنش‌ها و شرایط مالی را دارند و نیازی به واسطه‌های انسانی برای اجرای آنها نیست. این ویژگی باعث می‌شود تا تراکنش‌ها به صورت خودکار و بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل انجام شوند.
در دیفای، کاربران می‌توانند از خدمات مالی متنوعی استفاده کنند. برخی از این خدمات شامل امانتداری ارزهای دیجیتال، اعطای وام، تجارت رمز ارزها و صرافی‌های غیرمتمرکز می‌شوند. این خدمات به کاربران امکان می‌دهند تا بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی، تراکنش‌های مالی را انجام دهند.
بلاک چین چیست؟ و چه نقشی در امور مالی غیرمتمرکز دارد؟
بلاکچین یک فناوری است که اطلاعات را به صورت غیرقابل تغییر و غیرقابل انکار ذخیره می‌کند. بلاکچین به صورت یک سلسله مراتبی از بلوک‌ها عمل می‌کند، هر بلوک شامل اطلاعاتی است که به صورت رمزنگاری ذخیره می‌شود و به بلوک قبلی متصل می‌شود. این ساختار باعث می‌شود که تغییر در یک بلوک، تمام بلوک‌های بعدی را نیز تحت تاثیر قرار دهد و تغییری در بلوک‌های قبلی بسیار دشوار باشد. به عبارت دیگر، بلاکچین امکان ایجاد یک سابقه معتبر و شفاف را فراهم می‌کند.
در امور مالی غیرمتمرکز، بلاکچین نقش بسیار مهمی دارد. با استفاده از بلاکچین، امور مالی می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی انجام شوند. در دیفای (DeFi)، بلاک چین به عنوان زیرساخت اصلی استفاده می‌شود. قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین اجرا می‌شوند و کاربران می‌توانند بدون نیاز به بانک‌ها یا سایر واسطه‌های مالی، تراکنش‌های مالی را انجام دهند و به خدمات مالی دسترسی داشته باشند. بلاک چین با ایجاد اعتماد و شفافیت در تراکنش‌ها، امنیت بالا و کاهش هزینه‌ها، بهبود قابل توجهی در امور مالی غیرمتمرکز ایجاد کرده است.
بیشتر بخوانید:تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز چیست؟ (هر آنچه که باید بدانید)
تفاوت امور مالی متمرکز با امور مالی غیر متمرکز
تفاوت امور مالی متمرکز (CeFi) با امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) در این است که در امور مالی متمرکز، وجود یک واسطه مرکزی برای انجام تراکنش‌ها و ارائه خدمات مالی ضروری است. به عبارت دیگر، در این سیستم، بانک‌ها، بورس‌ها و سایر واسطه‌های مالی نقش اصلی را ایفا می‌کنند و کاربران برای دسترسی به خدمات مالی نیاز به اعتماد به این واسطه‌ها دارند.
اما در امور مالی غیرمتمرکز، بلاکچین و قراردادهای هوشمند برای انجام تراکنش‌ها و ارائه خدمات مالی استفاده می‌شوند. در این سیستم، کاربران می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی، تراکنش‌های مالی را انجام داده و به خدمات مالی دسترسی داشته باشند.
خدمات و مزایای دیفای چیست؟
امانتداری دیجیتالی در دیفای
دیفای به کاربران امکان می‌دهد تا ارزهای دیجیتال خود را در قراردادهای هوشمند قرار داده و از خدمات امانتداری دیجیتالی استفاده کنند. این خدمات امکان نگهداری و مدیریت امن ارزها را بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی فراهم می‌کنند.
امکان اعطای وام در دیفای
در دیفای، کاربران می‌توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه وام بگیرند یا وام بدهند. این امکان با استفاده از قراردادهای هوشمند و اعتماد به بلاکچین فراهم می‌شود.
ترید ارزهای دیجیتال
دیفای به کاربران امکان می‌دهد تا به خرید و فروش رمزارز بپردازند. این امکان با استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز فراهم می‌شود.
صرافی‌های غیرمتمرکز
دیفای امکان انجام تراکنش‌های رمز ارزها را بدون نیاز به صرافی‌های مرکزی فراهم می‌کند. این صرافی‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا به صورت مستقیم با دیگر کاربران تراکنش‌های مالی را انجام دهند.
بیشتر بخوانید: وام دهی در دیفای (Defi) چیست؟چگونه از دیفای وام بگیریم؟
ریسک ها، چالش ها و معایب دیفای چیست؟
ریسک امنیتی دیفای
با توجه به ماهیت غیرمتمرکز دیفای، امنیت و اعتماد به شبکه بلاکچین بسیار حائز اهمیت است. هکرها ممکن است تلاش کنند تا از ضعف‌های امنیتی استفاده کنند و ارزهای دیجیتال را به سرقت ببرند یا قراردادهای هوشمند را تخریب کنند.
کندی و هزینه های تراکنش
برخی از شبکه‌های بلاکچین ممکن است دارای محدودیت‌هایی در سرعت و قابلیت پردازش باشند. این موضوع می‌تواند منجر به کندی در انجام تراکنش‌ها و افزایش هزینه‌های تراکنش شود.
عدم قابلیت بازپرداخت
یکی از ویژگی‌های بلاکچین این است که تراکنش‌ها برای همیشه ثبت می‌شوند و قابلیت بازپرداخت و اصلاح تراکنش‌ها به صورت مستقیم وجود ندارد. این موضوع می‌تواند در صورت بروز خطا یا تراکنش‌های نادرست، مشکلاتی را ایجاد کند.
نقص‌های قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند ممکن است دارای نقص‌هایی باشند که می‌تواند به از دست رفتن ارزها یا مشکلات دیگر منجر شود. همچنین، برخی از قراردادهای هوشمند ممکن است به دلیل نقص‌های برنامه‌نویسی آسیب‌پذیری‌های امنیتی داشته باشند.
عدم تنظیمات قانونی و نظارت
در دیفای، عملکرد و تنظیمات قراردادهای هوشمند توسط برنامه‌نویسان تعیین می‌شود و عموماً نیاز به نظارت و تایید قانونی ندارد. این موضوع می‌تواند به وجود مشکلات حقوقی و ناهنجاری‌ها در برخی موارد منجر شود.
فرایند دریافت وام در حوزه دیفای چگونه است؟
1. انتخاب پلتفرم دیفای DeFi
اولین مرحله انتخاب پلتفرم DeFi است که خدمات وام دهی ارائه می دهد. پلتفرم‌های دیفای مختلفی وجود دارند که قابلیت‌های وام‌دهی و وام‌گیری را ارائه می‌کنند و کاربران باید پلتفرمی را انتخاب کنند که با نیازهای آنها هماهنگ باشد. از انواع وام می توان به فلش لون، وام های تضمین شده، وام های بدون وثیقه، تخصیص اعتبار و … اشاره کرد.
2. وثیقه
در بسیاری از پروتکل های وام دهی DeFi، وام گیرندگان ملزم به ارائه وثیقه در قالب ارزهای دیجیتال یا سایر دارایی های دیجیتال برای تضمین وام هستند. ارزش وثیقه اغلب از ارزش وام فراتر می رود و این فرآیند وثیقه به کاهش ریسک برای وام دهنده کمک می کند.
3. اجرای قرارداد هوشمند
زمانی که وام گیرنده بستری را انتخاب کرد و وثیقه مورد نیاز را ارائه کرد، معمولاً یک قرارداد هوشمند اجرا می شود. قراردادهای هوشمند قراردادهای خود اجرا هستند و شرایط توافق نامه به طور مستقیم در کد نوشته شده است. این قراردادها به طور خودکار شرایط وام، از جمله برنامه بازپرداخت و نرخ بهره را اجرا می کنند.
4. دریافت وام
در صورت اجرای موفقیت آمیز قرارداد هوشمند و برآورده شدن الزامات بستر، وام گیرنده وام را در قالب ارز دیجیتال یا دارایی دیجیتال مورد توافق دریافت می کند. مبلغ وام معمولاً مستقیماً به کیف پول یا حساب وام گیرنده منتقل می شود.
5. بازپرداخت و بهره
وام گیرندگان موظفند به برنامه بازپرداخت مندرج در قرارداد هوشمند پایبند باشند. شامل بازپرداخت مبلغ اصلی به همراه هرگونه بهره آن می شود. عدم رعایت شرایط بازپرداخت ممکن است منجر به جریمه یا انحلال وثیقه شود.
6. مدیریت وام
در طول دوره وام، وام گیرندگان ممکن است به داشبورد یا رابط ارائه شده توسط پلتفرم DeFi برای مدیریت وام، نظارت بر وضعیت بازپرداخت و پیگیری پرداخت سود دسترسی داشته باشند.
توجه به این نکته مهم است که فرآیند خاص ممکن است بسته به پلتفرم دیفای و پروتکل وام مورد استفاده کمی متفاوت باشد. علاوه بر این، وام گیرندگان باید قبل از ادامه، شرایط و ضوابط، نرخ بهره و خطرات مرتبط با وام های دیفای را به دقت در نظر بگیرند.
بیشتر بخوانید: ۴ روش دریافت وام فوری آنلاین؛ کدام یک بهتر است؟
چرا باید از فرایند دریافت وام در پلتفرم دیفای استفاده کنیم؟
استفاده از فرایند دریافت وام در پلتفرم دیفای دارای مزایا و اهمیت‌های خاصی است. در زیر به برخی از دلایل استفاده از این فرایند اشاره می‌کنم:
1. غیرمتمرکز بودن:
پلتفرم‌های دیفای بر اساس فناوری بلاکچین عمل می‌کنند و بدون نیاز به واسطه‌گران مرکزی اقدامات انجام می‌دهند. این به کاربران امکان می‌دهد تا بدون وابستگی به بانک‌ها و مؤسسات مالی سنتی، وام دریافت کنند.
2. سرعت و کارایی:
فرایند دریافت وام در دیفای معمولاً سریع و کارآمد است. با استفاده از قراردادهای هوشمند، تراکنش‌ها به صورت خودکار و بدون نیاز به مداخله انسانی انجام می‌شوند. این امر منجر به کاهش زمان و هزینه‌های مرتبط با فرایند دریافت وام می‌شود.
3. شفافیت:
فرایند دریافت وام در دیفای بر اساس قراردادهای هوشمند صورت می‌گیرد که شفافیت بالایی را فراهم می‌کند. تمام جزئیات و شرایط مربوط به وام در قرارداد هوشمند قابل مشاهده است و هیچ تغییری در آن امکان‌پذیر نیست.
4. دسترسی آسان:
با استفاده از پلتفرم‌های دیفای، کاربران به راحتی می‌توانند وام دریافت کنند. نیازی به مراجعه حضوری به بانک یا موسسات مالی نیست و کاربران می‌توانند از هر جایی و در هر زمانی اقدام به دریافت وام کنند.
5. منحصر به فرد بودن:
فرایند دریافت وام در دیفای از روش‌های سنتی متمایز است. با استفاده از قراردادهای هوشمند و تکنولوژی بلاک چین، امکاناتی مانند وام‌های فوری (Flash Loan) و امکان ارائه وام بدون نیاز به تضمینات سنتی وجود دارد.
به طور کلی، استفاده از فرایند دریافت وام در پلتفرم دیفای به کاربران امکان می‌دهد تا بدون وابستگی به سنتی‌ها و با استفاده از فناوری بلاکچین، به صورت سریع و آسان وام دریافت کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال کدامند؟معرفی ۹ پلتفرم وام دهی رمزارز
تضمین وام ها در پروژه دیفای چیست؟
در پروژه های DeFi، ضمانت یا وثیقه وام معمولاً توسط وام گیرنده ارائه می شود. وام گیرنده موظف است مقدار مشخصی از ارز دیجیتال یا دارایی دیجیتال را به عنوان وثیقه برای تضمین وام سپرده گذاری کند. ارزش وثیقه اغلب بالاتر از مبلغ وام است تا ریسک برای وام دهنده کاهش یابد.
وثیقه در یک قرارداد هوشمند نگهداری می شود که یک قرارداد خود اجرایی است که شرایط وام در کد نوشته شده است. قرارداد هوشمند تضمین می کند که وثیقه تا زمانی که وام گیرنده طبق شرایط توافق شده وام را بازپرداخت نکند، قفل باقی می ماند. اگر وام گیرنده نتواند وام را بازپرداخت کند، قرارداد هوشمند ممکن است به طور خودکار وثیقه را نقد کند تا وجوه وام دهنده را بازیابی کرده و پرداخت کند.
استفاده از وثیقه در وام دهی دیفای سطحی از امنیت را برای وام دهندگان فراهم می کند، زیرا خطر نکول (زمانی که وام گیرنده نمی تواند وام را بازپرداخت کند) را کاهش می دهد. همچنین به وام گیرندگان اجازه می دهد بدون نیاز به چک های اعتباری سنتی یا واسطه ها به وام ها دسترسی داشته باشند.
توجه به این نکته مهم است که الزامات خاص وثیقه و نسبت وام به ارزش ممکن است بسته به پلتفرم دیفای و پروتکل وام مورد استفاده متفاوت باشد. علاوه بر این، ارزش وثیقه ممکن است در معرض نوسانات بازار باشد و وام گیرندگان باید به دقت خطرات مرتبط با نوسانات دارایی های وثیقه خود را در نظر بگیرند.
معروف‌ترین پروژه‌های دیفای چیست؟
آوه (Aave)
آوه یک پلتفرم اعطای وام دیفای است که امکان امانتداری ارزهای دیجیتال و دریافت وام‌های بدون واسطه را فراهم می‌کند. این پروژه از قراردادهای هوشمند برای اجرای خودکار تراکنش‌ها و شرایط مالی استفاده می‌کند.
پروژه سینتتیکس (Synthetix)
سینتتیکس یک پروتکل مالی است که امکان ایجاد دارایی‌های مصنوعی مبتنی بر بلاکچین را فراهم می‌کند. این پروژه از قراردادهای هوشمند برای ایجاد و مدیریت دارایی‌هایی سینتتیکس مانند توکن‌های مشتقه استفاده می‌کند.
صرافی غیرمتمرکز یونی‌سوآپ (Uniswap)
یونی‌سوآپ یک صرافی غیر متمرکز است که امکان تبادل رمز ارزها را بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی فراهم می‌کند. این پروژه بر پایه قراردادهای هوشمند اجرا می‌شود و به کاربران امکان می‌دهد تا به صورت مستقیم با سایر کاربران مبادله ارزهای دیجیتال را انجام دهند.
پروژه کامپاند (Compound)
کامپاند یک پروتکل اعطای وام دیفای است که امکان امانتداری ارزهای دیجیتال و دریافت وام‌ها را فراهم می‌کند. این پروژه از قراردادهای هوشمند برای اجرای خودکار تراکنش‌ها و شرایط مالی استفاده می‌کند.
پروژه رین (Ren)
پروژه رین به کاربران امکان می‌دهد تا ارزهای دیجیتال را بین شبکه‌های بلاکچین مختلف منتقل کنند. این پروژه از تکنولوژی متمرکز و غیرمتمرکز برای انتقال ارزها استفاده می‌کند و امنیت و حریم خصوصی را تضمین می‌کند.
پروژه کایبر نتورک (Kyber Network)
کایبر نتورک یک پروتکل تبادل رمز ارز است که امکان تبادل مستقیم بین ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی فراهم می‌کند. این پروژه از قراردادهای هوشمند برای اجرای تراکنش‌های تبادل استفاده می‌کند.
آینده دیفای چیست؟
آینده دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) دارای پتانسیل قابل توجهی برای تغییر صنعت مالی است به علل گوناگونی:
- رسیدگی به مشکلات سیستم مالی کنونی
- افزایش محبوبیت و سرمایه گذاری
- گسترش موارد استفاده: DeFi فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی شود. این پتانسیل را دارد که در فعالیت‌های مالی مختلف مانند استقراض، وام دادن، تجارت و حتی تسهیل معاملات املاک و تجارت بین‌المللی به کار رود.
- تکنولوژی در حال تحول
- پذیرش نهادی
آیا باید روی دیفای و رمز ارزهای آن سرمایه گذاری کنیم؟
به طور خلاصه، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) نشان دهنده آینده سیستم های مالی است که هدف آن انقلابی در بانکداری سنتی و واسطه ها با استفاده از فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند است. طیف وسیعی از مزایا، از جمله کاهش کارمزد، افزایش دسترسی، و پتانسیل خدمات مالی نوآورانه را ارائه می دهد.
دیفای با گسترش موارد استفاده مختلفش که فراتر از ارزهای دیجیتال است، محبوبیت و تمایل به سرمایه گذاری قابل توجهی به دست آورده است. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که سرمایه گذاری در دیفای و ارزهای دیجیتال آن با خطراتی از جمله چالش های نظارتی و نوسانات بازار همراه است. مانند هر سرمایه گذاری، تحقیق و شناخت کامل از بازار قبل از تصمیم گیری برای سرمایه گذاری بسیار مهم است و به طور قطع نمی توان پاسخ داد.
