بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ

در بازار ارزهای دیجیتال، استیکینگ (Staking) به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین راه‌ها برای کسب درآمد غیرفعال مطرح شده است. اگر به دنبال آن هستید که دارایی‌های رمزارزی خود را فراتر از خریدوفروش ساده به کار گیرید، درک مفهوم استیکینگ چیست و شناسایی بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ می‌تواند بسیار مفید باشد. استیکینگ به شما این امکان را می‌دهد که با قفل کردن ارزهای خود در یک شبکه بلاکچین، به امنیت و عملکرد آن کمک کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنید؛ فرآیندی مشابه دریافت سود بانکی اما در بستر فناوری نوین بلاکچین. این مقاله راهنمایی جامع برای آشنایی با این مفهوم، دلایل محبوبیت آن، و معرفی گزینه‌های برتر برای استیکینگ، همراه با بررسی مزایا و ریسک‌های آن است تا با دیدی بازتر از این فرصت بهره‌مند شوید.

استیکینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟

برای ورود به بحث بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ، ابتدا باید به خوبی درک کنیم که استیکینگ چیست و چگونه عمل می‌کند.

 استیکینگ چیست؟

استیکینگ فرآیندی است که در آن شما مقداری از یک ارز دیجیتال خاص را در کیف پول یا پلتفرمی مشخص قفل می‌کنید تا در عملیات شبکه بلاکچین آن (مانند تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت) مشارکت داشته باشید. در ازای این همکاری، شبکه به شما پاداش می‌دهد. این فرایند مشابه سپرده‌گذاری بلندمدت در بانک و دریافت سود است، با این تفاوت که شما مستقیماً به عملکرد یک شبکه بلاکچینی کمک می‌کنید. این روش مختص ارزهای دیجیتالی است که از مکانیزم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) بهره می‌برند. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در پیدا کردن بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ هم در همین مقدار پاداش دیده می‌شود.

مکانیزم اثبات سهام (PoS) و تفاوت آن با اثبات کار (PoW)

استیکینگ با مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) گره خورده است که با اثبات کار (PoW) (مورد استفاده در بیت کوین و ارزهای مشابه) تفاوت دارد:

• PoW (ماینینگ): ماینرها با قدرت محاسباتی سخت‌افزارهای قوی برای حل مسائل ریاضی رقابت می‌کنند. اولین ماینر موفق، بلاک را ایجاد و پاداش می‌گیرد. این فرآیند انرژی‌بر است.
• PoS (استیکینگ): کاربران (اعتبارسنج‌ها) مقداری از توکن‌های شبکه را به‌عنوان سهام قفل می‌کنند. الگوریتم شبکه یکی از آن‌ها را (اغلب بر اساس میزان سهام) برای ایجاد بلاک بعدی و دریافت پاداش انتخاب می‌کند. همچنین PoS انرژی بسیار کمتری مصرف می‌کند. برای بسیاری از کاربران، بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ، ارزی است که همین مصرف پایین انرژی را هم به حداقل رسانده باشد.

پیشنهاد مطالعه: راه‌های کسب درآمد از ارز دیجیتال

چرا استیکینگ محبوب شده است؟

محبوبیت استیکینگ در ارزهای دیجیتال دلایل متعددی دارد:

1. کسب درآمد غیرفعال: اصلی‌ترین جذابیت، امکان کسب سود با نگهداری و استیک کردن رمزارزهاست.
2. سادگی و دسترسی آسان: برخلاف ماینینگ، استیکینگ ساده‌تر است. پلتفرم‌هایی مانند بایننس (Binance) یا کراکن (Kraken) امکان استیکینگ با چند کلیک را فراهم کرده‌اند.
3. حمایت از پروژه‌های مورد علاقه: با استیکینگ، به امنیت و پایداری شبکه بلاکچینی که به آن باور دارید، کمک می‌کنید.
4. مشارکت در حاکمیت: در برخی شبکه‌ها، استیک‌کنندگان حق رای در تصمیم‌گیری‌های پروتکل را به دست می‌آورند.
5. جایگزینی برای پس‌انداز سنتی: برخی استیکینگ را راهی برای کسب بازدهی بالقوه بالاتر نسبت به حساب‌های بانکی می‌بینند (با پذیرش ریسک).

ویژگی‌های کلیدی ارزهای مناسب برای استیکینگ

انتخاب بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ نیازمند بررسی دقیق است، نه فقط APY بالا. ویژگی‌های کلیدی عبارتند از:

1. بنیاد پروژه: پروژه باید معتبر، با تیم فعال، نقشه راه مشخص و جامعه قوی باشد.
2. نرخ سود سالانه (APY): میزان پاداش سالانه. مراقب نرخ‌های غیرواقعی باشید؛ این نرخ‌ها متغیرند و بهتر است همیشه آن‌ها را از منابع معتبر بررسی کنید.
3. مدت قفل شدن و آزادسازی: بررسی کنید دارایی شما چه مدت قفل می‌شود و پس از درخواست خروج، چه زمانی آزاد می‌شود. این بر نقدشوندگی تأثیر دارد.
4. ریسک اسلشینگ: احتمال جریمه شدن و از دست دادن بخشی از سهام در صورت عملکرد نادرست اعتبارسنج.
5. اقتصاد توکن: نرخ تورم شبکه می‌تواند ارزش واقعی پاداش‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
6. امنیت پلتفرم استیکینگ: اعتبار و امنیت صرافی یا استخری که از طریق آن استیک می‌کنید.
7. نوسانات قیمت رمزارز: ارزش دلاری پاداش‌ها و اصل دارایی با قیمت رمزارز نوسان می‌کند.

مثال: وقتی یک ارز دیجیتال، APY بالا به کاربران پیشنهاد می‌دهد، اما نوسان ذاتی آن بالا است، شاید سود نهایی دریافتی (به دلار یا تتر) به خاطر نوسان قیمت از بین برود. در مقابل، ارزی که نوسان قیمتی کمتری دارد و APY پایین‌تری هم ارائه می‌دهد، گزینه‌ای مطمئن‌تر به نظر می‌رسد.

بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ

انتخاب بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ به عوامل متعددی از جمله میزان ریسک‌پذیری شما، افق سرمایه‌گذاری، آشنایی با پروژه‌ها و البته نرخ سود مورد انتظار بستگی دارد. در این بخش، به معرفی و بررسی دقیق‌تر چند ارز دیجیتال مطرح که قابلیت استیکینگ دارند و در جامعه کریپتو از محبوبیت برخوردارند، می‌پردازیم. (توجه: APY های ذکر شده تقریبی و مربوط به زمان نگارش، می ۲۰۲۵ هستند و دائما در حال تغییرند. همیشه قبل از استیکینگ، نرخ‌های سود و شرایط فعلی را از پلتفرم‌های معتبر بررسی کنید.)

اتریوم (Ethereum – ETH)

اتریوم، به‌عنوان دومین رمزارز بزرگ جهان از نظر ارزش بازار، پس از مهاجرت کامل به مکانیزم اثبات سهام (PoS) در رویدادی که با نام The Merge شناخته شد، امکان استیکینگ ETH را برای عموم فراهم کرده است. این پلتفرم، زیربنای تعداد بی‌شماری از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) و بازار عظیم توکن‌های غیرمثلی (NFT) است. استیکینگ ETH به طور مستقیم به امنیت، پایداری و عدم تمرکز این اکوسیستم حیاتی کمک می‌کند. طرفداران سرسخت اتریوم، باوجود چالش‌های فراوان، هنوز آن را بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ می‌دانند.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ ETH معمولاً بین ۲% تا ۷% متغیر است. این نرخ به عواملی چون تعداد کل ETHهای استیک شده در شبکه، کارمزد اعتبارسنج‌ها (validators) و پویایی‌های شبکه بستگی دارد.
• نحوه استیکینگ:

• استیکینگ مستقیم (Solo Staking): کاربران می‌توانند با راه‌اندازی یک نود اعتبارسنج مستقل، ETH خود را استیک کنند. این روش نیازمند حداقل ۳۲ توکن ETH و دانش فنی برای راه‌اندازی و نگهداری نود است.
• استخرهای استیکینگ نقدشونده (Liquid Staking Pools): پلتفرم‌هایی مانند Lido (که توکن stETH ارائه می‌دهد) یا Rocket Pool، به کاربران اجازه می‌دهند با هر مقداری ETH در استیکینگ مشارکت کنند و در ازای آن، توکن نقدشونده‌ای معادل دارایی استیک شده خود دریافت کنند که می‌توان از آن در سایر پروتکل‌های DeFi استفاده کرد.
• صرافی‌ها: صرافی‌های بزرگی چون بایننس، کراکن و کوین‌بیس خدمات استیکینگ ETH را با رابط کاربری ساده ارائه می‌دهند، هرچند در این روش، کنترل دارایی به صورت حضانتی (Custodial) در اختیار صرافی است.
• ملاحظات خاص: استیکینگ مستقیم ETH پیچیدگی فنی دارد و ریسک اسلشینگ (جریمه شدن به دلیل عملکرد نادرست نود) در آن مطرح است. استفاده از استخرها یا صرافی‌ها ساده‌تر است اما با ریسک قرارداد هوشمند یا ریسک طرف مقابل همراه است.

پیشنهاد مطالعه: سرمایه‌گذاری در اتریوم

کاردانو (Cardano – ADA)

کاردانو یک پلتفرم بلاکچین مبتنی بر تحقیقات علمی است که با تمرکز بر پایداری، مقیاس‌پذیری و قابلیت همکاری، توسعه یافته است. این شبکه از مکانیزم اثبات سهام خاص خود به نام Ouroboros استفاده می‌کند که یکی از اولین پروتکل‌های PoS با پشتوانه تحقیقاتی قوی بود. اگرچه شاید کاردانو برای برخی از کاربران، به‌عنوان بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ شناخته نشود، اما هنوز طرفداران خاص خود را دارد.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ ADA معمولاً بین ۲.۵% تا ۶% است.
• نحوه استیکینگ: کاربران می‌توانند ADA خود را از طریق کیف پول‌های رسمی مانند Daedalus (یک کیف پول فول نود) یا Yoroi (یک کیف پول سبک) به یکی از هزاران استخر استیکینگ (Stake Pools) موجود در شبکه واگذار (Delegate) کنند. فرآیند واگذاری در کاردانو معمولاً ساده است و دارایی کاربران قفل نمی‌شود و می‌توانند هر زمان که بخواهند آن را از استیک خارج کنند (پس از یک دوره کوتاه unbonding). صرافی‌های متعددی نیز خدمات استیکینگ ADA را ارائه می‌دهند.
• ملاحظات خاص: انتخاب یک استخر استیکینگ معتبر با عملکرد خوب و کارمزد منصفانه برای به حداکثر رساندن پاداش‌ها مهم است. عدم وجود دوره قفل شدن طولانی، یکی از مزایای استیکینگ ADA محسوب می‌شود.

سولانا (Solana – SOL)

سولانا یک بلاکچین با کارایی بسیار بالا است که برای پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز مقیاس‌پذیر با سرعت تراکنش بالا و کارمزدهای پایین طراحی شده است. این شبکه از ترکیبی از مکانیزم اثبات سهام (PoS) و یک نوآوری به نام اثبات تاریخ (Proof of History – PoH) برای دستیابی به اجماع استفاده می‌کند.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ SOL معمولاً در محدوده ۶% تا ۸% قرار دارد
• نحوه استیکینگ: دارندگان SOL می‌توانند توکن‌های خود را به اعتبارسنج‌های (Validators) فعال در شبکه واگذار کنند. این کار از طریق کیف پول‌های متعددی که از اکوسیستم سولانا پشتیبانی می‌کنند (مانند Phantom یا Solflare) امکان‌پذیر است. صرافی‌های بزرگ نیز گزینه‌های استیکینگ SOL را ارائه می‌دهند. همچنین، پلتفرم‌های استیکینگ نقدشونده مانند Marinade Finance (که توکن mSOL می‌دهد) نیز برای SOL محبوب هستند.
• ملاحظات خاص: انتخاب اعتبارسنج با آپتایم بالا و کارمزد کم اهمیت دارد. اکوسیستم سولانا به سرعت در حال رشد است و استیکینگ می‌تواند راهی برای مشارکت در این رشد باشد، هرچند در گذشته نگرانی‌هایی در مورد پایداری شبکه سولانا وجود داشته است.

پولکادات (Polkadot – DOT)

پولکادات یک پروتکل چند زنجیره‌ای (multi-chain) است که هدف آن ایجاد قابلیت همکاری و انتقال امن داده یا دارایی بین بلاکچین‌های مختلف و مستقل (که پاراچین نامیده می‌شوند) است. این شبکه از مکانیزم اجماع Nominated Proof of Stake (NPoS) استفاده می‌کند.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ DOT می‌تواند جذاب و معمولاً بین ۱۰% تا ۱۶% باشد.
• نحوه استیکینگ: دارندگان DOT می‌توانند به‌عنوان نامزدکننده (Nominator)، اعتبارسنج‌های مورد اعتماد خود را انتخاب کرده و DOT خود را به آن‌ها استیک کنند. این کار از طریق کیف پول رسمی Polkadot.js یا برخی کیف پول‌های دیگر و همچنین صرافی‌های بزرگ امکان‌پذیر است.
• ملاحظات خاص: یکی از نکات مهم در استیکینگ DOT، دوره آزادسازی (unbonding period) نسبتاً طولانی آن است که معمولاً  ۲۸روز طول می‌کشد. این یعنی پس از درخواست خروج از استیک، باید حدود یک ماه منتظر بمانید تا توکن‌های شما قابل برداشت شوند. انتخاب دقیق اعتبارسنج‌ها نیز برای جلوگیری از اسلشینگ مهم است.

آوالانچ (Avalanche – AVAX)

آوالانچ یک پلتفرم بلاکچین لایه اول است که برای سرعت، مقیاس‌پذیری و قابلیت سفارشی‌سازی بالا (از طریق ایجاد شبکه‌های فرعی یا Subnets) طراحی شده است. این شبکه از یک خانواده از پروتکل‌های اجماع به نام Avalanche Consensus استفاده می‌کند که با PoS سازگار است.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ AVAX معمولاً بین ۷% تا ۱۱% متغیر است.
• نحوه استیکینگ: کاربران می‌توانند با حداقل مقدار مشخصی AVAX، یک نود اعتبارسنج راه‌اندازی کنند یا توکن‌های خود را به یک اعتبارسنج موجود واگذار کنند. این کار از طریق کیف پول رسمی Avalanche Wallet و همچنین برخی صرافی‌ها امکان‌پذیر است.
• ملاحظات خاص: آوالانچ دوره‌های قفل شدن متفاوتی برای استیکینگ ارائه می‌دهد (از حداقل ۲ هفته تا حداکثر ۱ سال) که هرچه دوره طولانی‌تر باشد، پاداش بالقوه نیز بیشتر است.

پیشنهاد مطالعه: آوالانچ چیست؟

کازماس (Cosmos – ATOM)

کازماس پروژه‌ای است که با هدف ایجاد اینترنت بلاکچین‌ها (Internet of Blockchains) توسعه یافته و به بلاکچین‌های مستقل اجازه می‌دهد تا با یکدیگر از طریق پروتکل IBC (Inter-Blockchain Communication) تعامل داشته باشند. توکن ATOM برای تأمین امنیت هاب اصلی کازماس (Cosmos Hub) و مشارکت در حاکمیت استفاده می‌شود و از مکانیزم Delegated PoS بهره می‌برد.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ ATOM معمولاً بالا و در محدوده ۱۴% تا ۲۰% است.
• نحوه استیکینگ: از طریق کیف پول‌های معروفی مانند Keplr یا Cosmostation و همچنین صرافی‌هایی که از استیکینگ ATOM پشتیبانی می‌کنند، می‌توان ATOM را به اعتبارسنج‌ها واگذار کرد.
• ملاحظات خاص: اکوسیستم کازماس بسیار پویا و در حال گسترش است، اما نرخ سود بالای استیکینگ ATOM ممکن است با ریسک‌های مرتبط با تورم توکن و پیچیدگی‌های فنی اکوسیستم همراه باشد. دوره آزادسازی معمولاً ۲۱ روز است.

بایننس کوین (BNB Chain – BNB)

توکن بومی اکوسیستم گسترده بایننس است که شامل BNB Beacon Chain (برای حاکمیت) و BNB Smart Chain یا (BSC) (برای قراردادهای هوشمند و dApps) می‌شود. استیکینگ BNB در BSC برای تبدیل شدن به اعتبارسنج یا واگذاری به آن‌ها انجام می‌شود. طرفداران اکوسیستم بایننس، BNB را با اختلاف بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ می‌دانند.

• APY تقریبی: نرخ سود سالانه برای استیکینگ BNB بسیار متغیر است و بسته به نوع استیکینگ (مثلاً قفل شدن ثابت برای دوره‌های مختلف یا استیکینگ انعطاف‌پذیر در بخش Binance Earn) می‌تواند از ۲% تا بیش از ۱۴% باشد.
• نحوه استیکینگ: ساده‌ترین راه برای اکثر کاربران، استفاده از گزینه‌های متنوع استیکینگ در پلتفرم Binance Earn است. امکان استیکینگ مستقیم برای راه‌اندازی نود اعتبارسنج نیز با شرایط خاص وجود دارد.
• ملاحظات خاص: پاداش استیکینگ BNB اغلب با گزینه‌های قفل شدن طولانی‌تر، بیشتر است. این توکن به شدت به عملکرد و شهرت صرافی بایننس وابسته است.

توجه: لیست بالا جامع نیست و رمزارزهای قابل استیک بسیار دیگری نیز با پتانسیل‌ها و ریسک‌های خاص خود وجود دارند. همیشه قبل از سرمایه‌گذاری و استیکینگ، تحقیقات کامل (DYOR) در مورد پروژه، توکنومیکس، تیم، جامعه و پلتفرم‌های استیکینگ انجام دهید.

جمع بندی: آیا استیکینگ برای شما مناسب است؟

استیکینگ راهی جذاب برای کسب درآمد غیرفعال از ارزهای دیجیتال و مشارکت در امنیت شبکه‌های بلاکچینی است. این روش برای افرادی که به دنبال نگهداری بلندمدت و کسب سود از دارایی‌های راکد خود هستند، می‌تواند مناسب باشد. با این حال، استیکینگ در ارزهای دیجیتال بدون ریسک نیست. نوسانات بازار، دوره‌های قفل شدن دارایی، ریسک‌های فنی و امنیتی پلتفرم‌ها و احتمال اسلشینگ، مواردی هستند که باید به دقت بررسی شوند.

در نهایت، شناخت بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ  و اینکه آیا استیکینگ برای شما مناسب است یا خیر، به اهداف مالی، تحمل ریسک، و دانش شما بستگی دارد. اگر به پتانسیل یک پروژه PoS باور دارید و ریسک‌های آن را می‌پذیرید، استیکینگ می‌تواند بخشی از استراتژی شما باشد. همیشه با تحقیق کامل و مدیریت ریسک صحیح وارد این حوزه شوید.