در دنیای امروز که فناوری بلاک‌چین و رمزارزها به ویژه بیت کوین به یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد دیجیتال بدل شده‌اند، پرسش از اینکه چه کشورهایی بیشترین میزان بیت کوین را در اختیار دارند، دیگر صرفا کنجکاوی نیست؛ بلکه نمایانگر جهت‌گیری‌های ژئو‌اقتصادی و رویکردهای سیاسی نوین در مواجهه با دارایی‌های دیجیتال است. بیت کوین که نخستین و پراستفاده‌ترین ارز دیجیتال جهان به شمار می‌رود، نه تنها توسط سرمایه‌گذاران خرد، بلکه توسط دولت‌ها، موسسات مالی و صندوق‌های ذخیره‌ای مورد توجه قرار گرفته است.
تا چند سال پیش تصور می‌شد بیت کوین به دور از کنترل دولت‌ها و نظام‌های مالی متمرکز باقی بماند، اما تحولات چند سال اخیر نشان داد که دولت‌ها نیز به تدریج در حال تغییر نگرش هستند. برخی کشورها به ذخیره بیت کوین بهعنوان نوعی «طلای دیجیتال» روی آورده‌اند، برخی دیگر از طریق توقیف‌های قضایی یا مالیاتی به مالکیت این دارایی رسیده‌اند و شماری نیز آن را به عنوان ابزاری برای مقابله با تحریم‌ها یا بی‌ثباتی ارزی به‌کار می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم با استناد به گزارش‌های معتبر بین‌المللی و تحلیل داده‌های موجود، بررسی کنیم کدام کشورها بیشترین بیت کوین را در اختیار دارند، چگونه به این دارایی‌ها دست یافته‌اند و این مالکیت چه تاثیری بر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و مالی آنها گذاشته است. این بررسی نه تنها تصویری از وضعیت کنونی را ارائه می‌دهد، بلکه نگاهی به آینده سیاست‌های رمزارزی در سطح بین‌الملل نیز خواهد بود.
معیار سنجش مالکیت بیت کوین چیست؟
برای تعیین اینکه کدام کشورها بیشترین بیت کوین را در اختیار دارند، صرفا نمی‌توان به داده‌های ثبت‌شده در بلاک‌چین یا تعداد آدرس‌های کیف پول دیجیتال اکتفا کرد؛ بلکه نیاز به نگاهی جامع‌تر و چند لایه وجود دارد. گزارش وب‌سایت Hivelance از ترکیبی از سه معیار اصلی برای سنجش مالکیت بیت کوین استفاده کرده است. نخستین معیار، میزان بیت کوینهای توقیف‌شده توسط دولت‌ها در جریان پرونده‌های قضایی یا اقدامات نهادهای امنیتی و مالیاتی است. برای مثال، ایالات متحده آمریکا تاکنون بیش از ۲۰ میلیارد دلار بیت کوین از فعالیت‌های مجرمانه مصادره کرده که در فهرست دارایی‌های تحت مدیریت خزانه‌داری این کشور ثبت شده است. دومین معیار، میزان بیت کوین‌هایی است که توسط دولت‌ها یا نهادهای وابسته به صورت رسمی خریداری و ذخیره شده‌اند. نمونه شاخص این رویکرد را می‌توان در کشور السالوادور مشاهده کرد که دولت آن از سال ۲۰۲۱ تاکنون به طور مستقیم اقدام به خرید بیت کوین کرده و موجودی آن را بهعنوان بخشی از ذخایر ارزی ملی نگهداری میکند. در نهایت، سومین معیار، برآورد سهم مالکیت شهروندان یک کشور از بیت کوین است که معمولا از طریق نظرسنجی‌های آماری، تحلیل رفتار کاربران صرافی‌ها و داده‌های استفاده از کیف پول‌ها به‌دست می‌آید. این بخش نقش مهمی را در ارزیابی پذیرش عمومی بیت کوین در میان مردم یک کشور ایفا میکند؛ چرا که برخی کشورها اگرچه ذخایر دولتی اندکی دارند، اما در سطح جامعه نرخ مالکیت بالایی دارند؛ مانند امارات متحده عربی، ترکیه یا اندونزی.
پیشنهاد مطالعه:
چگونه بیت کوین بخریم؟
ترکیب این سه معیار به تحلیلگران کمک میکند تا تصویری واقع‌گرایانه و قابل اتکا از جایگاه کشورها در زمینه مالکیت بیت کوین ترسیم کنند. در ادامه، کشورهایی که بیشترین بیت کوین را در اختیار دارند معرفی می‌کنیم:
۱۰ کشور که بیشترین بیت کوین را دارند
ده کشور مورد نظر از جنبه بیشترین میزان دارایی بیت کوین به شرح زیر هستند:
ایالات متحده آمریکا
ایالات متحده بزرگترین دارنده بیتکوین است که نزدیک به ۲۱۳۲۹۹ بیتکوین را که به ارزش ۲۰ میلیارد دلار است، جمع‌آوری کرده است. دارایی‌های بیتکوین در ایالات متحده به دلیل سیاست‌های تصاحب دارایی‌های کشور افزایش یافته است.
بریتانیا
از نظر مالکیت و تجارت بیتکوین، بریتانیا در جهان پیشتاز است. تقریبا ۴ میلیارد بیتکوین اکنون در اختیار دولت بریتانیا و تقریبا ۱۸ درصد از تمام ارزهای دیجیتال در اختیار بریتانیا قرار دارد. ارزهای دیجیتال معروفی مانند بیتکوین، لایت‌کوین و اتریوم رایج‌ترین ارزهای دیجیتال در بریتانیا هستند.
امارات متحده عربی
۳۵ درصد از شهروندان امارات متحده عربی صاحب ارزهای دیجیتال هستند. در حال حاضر، حدود نیمی از آنها نسبت به ارزهای دیجیتال کنجکاو هستند، به این معنی که حتی اگر هیچ سرمایه‌گذاری فعالی نکرده باشند، همچنان فکر می‌کنند که این یک کالای بالقوه محسوب میشود که ممکن است در آینده ارزش سرمایه‌گذاری داشته باشد. البته واریزها و پرداخت‌ها در کشور امارات نمی‌توانند با استفاده از ارزهای دیجیتال انجام شوند؛ به این دلیل که ارزهای دیجیتال هنوز به طور رسمی به عنوان پول قانونی پذیرفته نشده است.
چین
برآورد میشود که چین دارای ۱۹۰ هزار بیتکوین است. این بیت‌کوین‌ها پس از دریافت پول‌های مصادره‌شده از طرح پانزی پلاس‌توک (طرح‌های پانزی یک نمونه کلاهبرداری بارز هستند) به‌دست آمده است. ارزش کل بیت‌کوین‌های چین حدود ۱۲۶۲۱ میلیون دلار محسوب میشود که به عنوان دومین در زمینه ذخایر بیتکوین محسوب میشود.
السالوادور
خزانه السالوادور شامل ۵۶۹۰ بیتکوین است. در سپتامبر ۲۰۲۱، السالوادور شروع به خرید بیتکوین کرد و تا فوریه ۲۰۲۴، دارایی‌های کشور به بیش از ۷ میلیون رسیده که نشان‌دهنده سودی بیش از ۴۰ درصد است. علاوه بر این، رئیس‌جمهور نایب بوکله مشاهده کرد که بیت کوین میتواند اقتصاد کشور را شکوفا کند. به همین دلیل دولت السالوادور به مهاجرانی که ارز بیتکوین به این کشور اهدا می‌کنند، سریع‌تر تابعیت کشور را اعطا میکند.
بوتان
به طور قابل‌توجهی در رتبه چهارم، بوتان ۶۲۱ بیتکوین به ارزش ۲۴.۶۱ میلیون دلار را عمدتا از طریق تلاش‌های استخراج تحت حمایت دولت به دست آورده است. فوربس اعلام میکند که این پادشاهی، در آوریل ۲۰۱۹ وقتی بیتکوین به ارزش ۵۰۰۰ دلار بود، استخراج بیتکوین را آغاز کرد. از آن زمان، قیمت بیتکوین افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
اندونزی
اندونزی و برزیل از این بابت مشابه هستند که ۴۱ درصد از جمعیت هر کشور دارای ارزهای دیجیتال هستند. علاوه بر برزیل، به نظر می‌رسد این کشور امید بیشتری نسبت به اکثریت دیگر مالکان در سراسر جهان دارد. عمده ارزهای دیجیتال مورد معامله در اندونزی دوج‌کوین، کاردانو، پلکادات و اتریوم هستند.
سنگاپور
۳۰ درصد از شهروندان سنگاپور دارای ارز دیجیتال هستند. بیتکوین (۴۴.۲%)، اتریوم (۴۳.۵%) و سولانا (۲۳.۴%) به ترتیب سه ارز برتر در سنگاپور محسوب می‌شوند. علاوه بر چنین موضوعی، این کشور دارای درصد قابل‌احترامی از مالکان دوج‌کوین و XRP (به ترتیب ۱۷.۵% و ۱۵.۷%) است. با وجود این که تجارت ارز دیجیتال در کشور سنگاپور قانونی اعلام شده، اما ارزهای دیجیتال به عنوان یک روش پرداخت فعلا توسط عموم پذیرفته نشده است. به همین دلیل، قبل از استفاده از ارزهای دیجیتال برای خرید خانه، خودرو، مواد غذایی یا سایر ضروریات، باید تبدیل‌های لازم انجام شود.
اوکراین
در حال حاضر، دولت اوکراین ۴۶۳۵۱ بیتکوین دارد. یوری شچیزول، مقام سابق دولتی، ۲ میلیون دلار از دارایی‌های رمزارزی‌اش توسط مقامات مصادره شد. این ذخایر شامل بیت‌کوین‌هایی هستند که توسط دولت نگهداری می‌شوند و مشارکت‌هایی که در طول جنگ جاری با روسیه صورت گرفته‌اند.
برزیل
از برزیلی‌ها، ۴۱٪ صاحب ارز دیجیتال هستند و ۴۵٪ از جمعیت قصد دارند ارز دیجیتال بخرند. این دسته از افراد در تلاش هستند با سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال سرمایه خود را افزایش دهند. اتریوم، استلار، لایت‌کوین، بیت‌کوین‌کش، چین لینک و صد البته بیتکوین محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال در کشور برزیل به حساب می‌آیند.
سیاست، قانون‌گذاری و تاثیر آن بر مالکیت بیت کوین
سیاست‌ها و مقررات دولت‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای را در میزان و نحوه مالکیت بیت کوین ایفا می‌کنند؛ به گونه‌ای که چارچوب‌های قانونی جامع و شفاف میتواند اعتماد سرمایه‌گذاران و شهروندان را به این دارایی دیجیتال جلب کند و از سوی دیگر، محدودیت‌ها یا ممنوعیت‌های مستقیم باعث کاهش تراکنش‌ها و انتقال سرمایه به بازار سیاه میشود. برای مثال، تصویب قوانین مشخص در ایالات متحده و اتحادیه اروپا با هدف مقابله با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم، ضمن آنکه ساختار حقوقی معتبری را برای خرید و نگهداری بیت کوین فراهم کرده، الزاماتی چون گزارش‌دهی تراکنش‌های بزرگ را نیز به همراه داشته است.
در مقابل، سیاست‌های سختگیرانه چین منجر به خروج استخراج‌کنندگان و کاهش حجم معاملات رسمی در این کشور شد، ولی هم‌زمان انگیزه‌ای برای توسعه زیرساخت‌های مخفی و شبکه‌های معاملاتی غیررسمی ایجاد کرد. از سوی دیگر، اقدام دولت السالوادور در به رسمیت شناختن بیت کوین به عنوان پول قانونی، نمونه‌ای منحصر به فرد از تاثیر مثبت سیاست‌گذاری حمایتی بر افزایش مالکیت رسمی و استفاده عمومی از این ارز بوده است.
آیا دولت‌ها در حال خرید بیت کوین هستند؟
در سال‌های اخیر برخی دولت‌ها به طور مستقیم وارد بازار بیت کوین شده و اقدام به خرید این ارز دیجیتال کرده‌اند، هر چند این روند هنوز محدود به تعداد انگشت‌شماری از کشورهاست. السالوادور همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شده، نخستین کشوری بود که در سال ۲۰۲۱ بیت کوین را به عنوان پول قانونی به رسمیت شناخت و از آن زمان به صورت فعال بیت کوین خریداری و در ذخایر ملی خود نگهداری کرده است. علاوه بر آن، برخی کشورهای کوچک‌تر و حتی برخی نهادهای دولتی یا صندوق‌های ذخیره ارزی نیز به عنوان بخشی از استراتژی متنوع‌سازی دارایی‌ها، بیت کوین را به پرتفوی خود افزوده‌اند.
با این حال، بیشتر دولت‌ها هنوز محتاط بوده و رویکرد محافظه‌کارانه‌ای در این زمینه اتخاذ کرده‌اند. دلیل این رویکرد عمدتا به دلیل نوسانات بالا و عدم قطعیت‌های قانونی پیرامون رمزارزها اعلام شده است. بنابراین، اگر چه خرید بیت کوین توسط دولت‌ها پدیده‌ای نوظهور و محدود است، نشانه‌هایی از تمایل برخی کشورها برای پذیرش و سرمایه‌گذاری در این دارایی دیجیتال دیده میشود که میتواند در آینده گسترش پیدا کند.
پیشنهاد مطالعه:
آیا ارز دیجیتال قانونی است؟
بیت کوین؛ طلای دیجیتالی که به زودی کمیاب خواهد شد!
با توجه به محدودیت عرضه بیت کوین که سقف آن تنها ۲۱ میلیون واحد است، این ارز دیجیتال به تدریج بهعنوان طلای دیجیتالی شناخته میشود که کمیابی‌اش ارزش آن را روز به روز افزایش می‌دهد. در حالی که دولت‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ در سراسر جهان به دنبال افزایش سهم خود از این دارایی نایاب هستند، آینده بیت کوین نه تنها تحت تاثیر سیاست‌ها و مقررات بلکه به دلیل کاهش تدریجی تعداد بیت کوینهای قابل استخراج، سرشار از فرصت‌ها و چالش‌هایی است که میتواند چشم‌انداز اقتصاد دیجیتال را متحول کند. از این رو، بیت کوین بیش از هر زمان دیگری به نمادی از حفظ ارزش در دنیای مالی تبدیل شده و انتظار می‌رود در سال‌های پیش رو، نقش کلیدی‌تری را در بازارهای جهانی ایفا کند.
