استخر ارز دیجیتال چیست؟ همه چیز در مورد استخرهای استخراج رمزارز

امروزه به دلیل افزایش پیچیدگی شبکه‌های بلاک‌چین و بالا رفتن سختی ماینینگ، استخراج رمزارز به صورت انفرادی به ندرت سودآور است. در عوض، استخرهای استخراج ارز دیجیتال (Mining Pools) به‌ عنوان راهکاری برای افزایش شانس دریافت پاداش و توزیع ریسک شناخته می‌شوند. هدف این مقاله آن است که به زبان ساده توضیح دهد استخر استخراج ارز دیجیتال چیست، چگونه کار می‌کند و چه مزایا و معایبی دارد. همچنین به انواع استخرهای بزرگ بین‌المللی و نکات انتخاب بهترین استخر اشاره می‌شود.

استخر استخراج ارز دیجیتال چیست؟

استخر استخراج رمز ارز یا استخر ماینینگ، یک شبکه مشارکتی است که در آن چندین ماینر منابع محاسباتی خود را با هم ترکیب می‌کنند تا شانس بیشتری برای حل بلاک‌های بلاک‌چین داشته باشند. به عبارت دیگر، ماینرها به جای رقابت تکی، به صورت تیمی با هم مشارکت می‌کنند. این همکاری جمعی باعث می‌شود پاداش استخراج (بلاک‌چین جدید و کارمزد تراکنش‌ها) بین همه اعضا متناسب با توان پردازشی هر یک تقسیم شود. می‌توان استخر استخراج را مانند یک کار تیمی حرفه‌ای فرض کرد؛ دقیقا مانند یک تیم فوتبال یا یک گروه کاری که با تقسیم نقش‌ها هدفی مشترک را دنبال می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه: ماینینگ چیست و چطور می‌توان از آن کسب درآمد کرد؟

استخر استخراج چگونه کار می‌کند؟

برای این که مکانیسم کار استخر استخراج به درستی درک شود، پروسه کار در سه بخش تعریف می‌شود:

• فرآیند تقسیم کار: استخر یک سرور مرکزی دارد که وظیفه تقسیم کار بین ماینرها را بر عهده دارد. هر ماینر تجهیزات ماینینگ خود را به این سرور متصل می‌کند. سرور استخر تکالیف مشخصی (مثل پیدا کردن عدد مناسب در الگوریتم هش) را به هر ماینر می‌دهد. به این ترتیب، همه ماینرها به طور همزمان روی بخش‌های مختلفی از مسئله استخراج کار می‌کنند و سرعت حل بلاک را افزایش می‌دهند.
• پرداخت پاداش مشارکتی: هنگامی که استخر با موفقیت یک بلاک جدید را پیدا کند، پاداش بلاک (معروف به بلاک‌چین جدید و کارمزد تراکنش‌ها) بین همه اعضای استخر تقسیم می‌شود. سهم هر ماینر بر اساس میزان سهم او در حل مسئله (نرخ هش یا تعداد شِیرهای ارسال‌شده) محاسبه می‌شود. به این ترتیب حتی ماینرهای کوچک با توان پردازشی کم نیز از استخراج نفع می‌برند و درآمد تقریبا یکنواختی نصیبشان می‌شود.
• الگوریتم‌های پر استفاده: استخرها اغلب به صورت تخصصی برای ارزهای خاصی طراحی شده‌اند. برای مثال بیت‌کوین از الگوریتم SHA-256 استفاده می‌کند که برای آن ماینرهای ASIC (سخت‌افزار مخصوص ماینینگ) بهینه هستند. در مقابل اتریوم (تا پیش از مهاجرت به اثبات سهام) از الگوریتم Ethash بهره می‌برد که با استفاده از کارت گرافیک (GPU) قابل استخراج بود. ارزهای دیگر هم ممکن است از الگوریتم‌های Scrypt، RandomX و غیره استفاده کنند. هر استخر با توجه به الگوریتم مورد نظر، سخت‌افزار و نرم‌افزار مخصوصی را پشتیبانی می‌کند.

چرا ماینرها به استخرها نیاز دارند؟

با گذشت زمان، سختی شبکه‌های ارز دیجیتال به شدت افزایش یافته است؛ به گونه‌ای که تقریبا غیرممکن است یک ماینر کوچک به تنهایی بلاک جدیدی را پیدا کند. در عمل ماینرهای تکی، به خصوص با تجهیزاتی محدود، شانس بسیار پایینی برای استخراج موفق دارند و ممکن است هفته‌ها و ماه‌ها بدون هیچ پاداشی بمانند. در این وضعیت، ماینرها ترجیح می‌دهند توان پردازشی خود را در یک استخر مشترک جمع کنند تا شانس بیشتری را برای استخراج پیدا کنند. استخرها با جمع‌آوری توان چندین ماینر، نرخ حل بلاک را بالا می‌برند و در نتیجه درآمد توزیع‌شده و نسبتا ثابتی نصیب اعضا می‌شود.

مزایا و معایب استخرهای استخراج

استخرهای استخراج ارز دیجیتال برخلاف ظاهر بسیار جذاب و سودآوری که دارند، ضمن داشتن مزایا، معایبی نیز دارند که در ادامه به هر دو بخش پرداخته می‌شود:

مزایا استخرهای استخراج

از مهم‌ترین مزایای استخرهای استخراج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش چشمگیر شانس دریافت پاداش: ترکیب توان پردازشی چندین ماینر احتمال یافتن بلاک را بالا می‌برد.
• درآمد منظم‌تر و پیش‌بینی‌پذیرتر: حتی اگر یک ماینر کوچک نتواند خودش بلاک را پیدا کند، باز هم به صورت منظم سهمی از پاداش می‌گیرد.
• کاهش نوسانات درآمدی: استخرها با تقسیم پاداش میان اعضا، فواصل طولانی بدون درآمد را از بین می‌برند.

معایب استخرهای استخراج

از معایب استخرهای استخراج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش سودآوری فردی: بخشی از پاداش استخراج (معمولا درصد ناچیزی) به‌ عنوان کارمزد استخر کسر می‌شود، بنابراین درآمد خالص ماینرها کمی کمتر خواهد بود.
• تمرکز قدرت استخراج: استخرهای بزرگ می‌توانند بخش عمده‌ای از هش‌ریت شبکه را در اختیار بگیرند که نگرانی‌هایی را درباره متمرکز شدن قدرت استخراج ایجاد می‌کند.
• نیاز به اعتماد: ماینرها باید به اپراتور استخر اعتماد کنند تا درآمدها را به طور شفاف و منصفانه تقسیم کند. استخرهای معتبر معمولا تاریخچه‌ای از پرداخت‌های به‌ موقع و زیرساخت‌های پایدار دارند، اما همواره ریسک کلاه‌برداری یا اختلال فنی وجود دارد.

پیشنهاد مطالعه: ماینینگ چیست و چطور می‌توان از آن کسب درآمد کرد؟

انواع استخرهای استخراج رمزارز

استخرهای استخراج رمزارز از نظر اندازه و سابقه با هم تفاوت دارند. برای مثال، AntPool (متعلق به شرکت بیت‌مین) یکی از بزرگ‌ترین استخرهاست. F2Pool نیز از قدیمی‌ترین استخرهای چین است که سهم قابل‌توجهی (حدود ۱۱٫۹۳٪) از هش‌ریت بیت‌کوین را در اختیار دارد. ViaBTC، Poolin و SlushPool (اولین استخر بیت‌کوین) نیز در سطح جهانی شناخته شده‌اند.

از سوی دیگر، استخرهای کوچکتر یا تازه‌ تاسیسی نیز حضور دارند: برای نمونه SpiderPool (با حدود ۳٫۸٪ هش‌ریت) و MARA Pool (توسط شرکت Marathon Digital) استخرهای نوظهوری هستند که سهم کمتری از توان شبکه را دارند. بسته به رمزارز، ممکن است استخرهای اختصاصی نیز وجود داشته باشند؛ برای مثال در اتریوم استخرهایی مانند Ethermine یا Hiveon بسیار محبوب‌اند، در حالی که برای لایت‌کوین و دیگر ارزها نیز استخرهای خاص خودشان فعالیت می‌کنند.

روش های مشارکت در ماینینگ ارز دیجیتال

در دنیای ارزهای دیجیتال، روش‌های متنوعی برای مشارکت در فرآیند استخراج (ماینینگ) وجود دارد. هر یک از این روش‌ها ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. در ادامه، روش‌های مشارکت در ماینینگ ارز دیجیتال را توضیح داده و مزایا و معایب هر کدام را مرور خواهیم کرد.

استخراج انفرادی (Solo Mining)

در استخراج انفرادی، فرد به‌ تنهایی و با استفاده از تجهیزات خود اقدام به استخراج ارز دیجیتال می‌کند. تمامی پاداش‌های حاصل از استخراج به‌ طور کامل به ماینر تعلق می‌گیرد.

این روش نیازمند سرمایه‌گذاری بالا در تجهیزات قدرتمند و مصرف برق زیاد است. همچنین، به‌ دلیل رقابت شدید و افزایش سختی شبکه، احتمال موفقیت در استخراج بلاک به‌ صورت انفرادی کاهش یافته است. برای مثال، استخراج بیت‌کوین به‌ صورت انفرادی به‌ دلیل رقابت شدید و نیاز به توان محاسباتی بالا، برای اکثر افراد مقرون‌به‌صرفه نیست.

استخراج گروهی (Mining Pools)

در این روش، گروهی از ماینرها توان محاسباتی خود را تجمیع می‌کنند تا شانس بیشتری برای استخراج بلاک داشته باشند. پاداش حاصل به‌نسبت سهم هر ماینر در اختیار او قرار می‌گیرد.

این روش باعث افزایش احتمال موفقیت در استخراج و دریافت پاداش‌های منظم‌تر می‌شود. با این حال، ماینرها باید کارمزدی به اپراتور استخر پرداخت کنند و پاداش بین اعضا تقسیم می‌شود، که ممکن است سهم فردی را کاهش دهد. استخرهایی مانند F2Pool و Antpool از جمله استخرهای بزرگ و معتبر در این حوزه هستند.

استخراج ابری (Cloud Mining)

در استخراج ابری، افراد بدون نیاز به خرید و نگهداری تجهیزات، از طریق قراردادهایی با شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات استخراج، در فرآیند ماینینگ مشارکت می‌کنند.

این روش برای افرادی که نمی‌خواهند درگیر مسائل فنی و نگهداری تجهیزات شوند مناسب است. با این حال، ریسک کلاه‌برداری توسط شرکت‌های نامعتبر وجود دارد و سودآوری کمتر به‌ دلیل پرداخت کارمزدها و هزینه‌های خدمات از معایب آن است. پیش از انتخاب شرکت ارائه‌دهنده خدمات استخراج ابری، بررسی دقیق اعتبار و شرایط قرارداد ضروری است. همچنین بهره‌برداری از استخراج ابری برای کاربران ایرانی به دلیل تحریم‌های بین المللی به یک چالش جدی تبدیل شده است.

استخراج با استفاده از CPU و GPU

این روش‌ها بر اساس استفاده از پردازنده مرکزی (CPU) یا پردازنده گرافیکی (GPU) برای استخراج ارزهای دیجیتال است.

• استخراج با CPU: مناسب برای مبتدیان و ارزهای با سختی پایین است، اما سودآوری پایین به‌ دلیل توان محاسباتی محدود دارد.
• استخراج با GPU: توان محاسباتی بالاتر نسبت به CPU دارد و برای استخراج ارزهایی مانند اتریوم (پیش از انتقال به PoS) مناسب است. با این حال، هزینه اولیه بالاتر برای خرید کارت‌های گرافیک و مصرف برق بیشتر از معایب آن محسوب می‌شود.

استخراج با استفاده از ASIC

ASICها (مدارهای مجتمع با کاربرد خاص) دستگاه‌هایی هستند که برای استخراج یک ارز دیجیتال خاص طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها کارایی و بهره‌وری بالایی در استخراج دارند و سودآوری بیشتری را نسبت به سایر روش‌ها ارائه می‌دهند. با این حال، هزینه اولیه بالا برای خرید دستگاه و عدم انعطاف‌پذیری (هر ASIC فقط برای یک الگوریتم خاص مناسب است) از معایب آن محسوب می‌شود. برای مثال، استخراج بیت‌کوین با استفاده از ASICهای مخصوص الگوریتم SHA-256 انجام می‌شود.

استخراج موبایلی (Mobile Mining)

در این روش، از طریق اپلیکیشن‌های خاص، می‌توان با استفاده از گوشی‌های هوشمند اقدام به استخراج ارزهای دیجیتال کرد.

این روش دسترسی آسان و بدون نیاز به تجهیزات خاص را فراهم می‌کند و برای آشنایی اولیه با فرآیند استخراج مناسب است. با این حال، سودآوری بسیار پایین دارد و احتمال آسیب به دستگاه به‌ دلیل مصرف بالای منابع وجود دارد. اپلیکیشن‌هایی مانند Pi Network و Electroneum از جمله نمونه‌های استخراج موبایلی هستند.

چگونه بهترین استخر ارز دیجیتال را انتخاب کنیم؟

انتخاب استخر مناسب به چند فاکتور مهم بستگی دارد:

• اندازه و نرخ هش استخر: استخرهای بزرگ‌تر با هش‌ریت بالا احتمال بیشتری برای یافتن منظم بلاک دارند، اما پاداش‌ها بین افراد بیشتری تقسیم می‌شود. استخرهای کوچک‌تر شاید هر از گاهی پاداش بزرگتری بدهند، اما به دلیل شانس کمتر یافتن بلاک، درآمد کمتری عاید ماینر می‌شود.
• کارمزد استخر: درصدی که استخر به عنوان کارمزد از پاداش‌ها کم می‌کند معمولا بین ۱٪ تا ۳٪ است. استخرهایی با کارمزد پایین‌تر درآمد خالص بیشتری به ماینرها می‌دهند. البته استخرهای با کارمزد بالا ممکن است خدمات اضافی (مثل امنیت بهتر یا ابزار آماری) ارائه کنند.
• حداقل پرداختی: هر استخر حداقل مبلغی را تعیین می‌کند که پس از آن پاداش به کیف پول شما واریز می‌شود. استخرهایی با حداقل پرداخت پایین‌تر پرداختی‌های متداول‌تری دارند، اما گاهی ممکن است هزینه تراکنش‌ها بالا برود. باید بررسی کنید حداقل پرداخت برای شما مناسب باشد.
• موقعیت جغرافیایی سرورها: نزدیکی سرور استخر به محل فیزیکی شما باعث کاهش تاخیر (Latency) و ارسال سریع‌تر شِیرها می‌شود. استخرهایی که سرورهای جهانی یا سرورهای نزدیک به منطقه شما دارند، کارایی بهتری خواهند داشت.
• شهرت و پایداری: استخرهای معتبر سابقه‌ای از پرداخت منظم و شفاف دارند و زیرساخت پایدار (میزبانی امن، جلوگیری از حملات DDoS و …) فراهم کرده‌اند. پیش از پیوستن به استخر، بهتر است نظرات و گزارش‌های ماینرهای دیگر را در فروم‌ها مطالعه کنید تا از معتبر بودن استخر مطمئن شوید.

پیشنهاد مطالعه: چگونه بیت کوین بخریم؟

بهترین استخر استخراج بیت کوین برای ایرانی‌ها؛ فرصت‌ها و محدودیت‌ها

استخرهای استخراج بین‌المللی بزرگی مانند F2Pool، Antpool، ViaBTC و BTC.com جزو معتبرترین گزینه‌ها برای استخراج بیت‌کوین هستند، اما استفاده از آن‌ها برای کاربران ایرانی همیشه ساده و بی‌دردسر نیست. به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و سیاست‌های مالی برخی از این شرکت‌ها، کاربران با IP ایران یا حتی حساب‌های بانکی ایرانی ممکن است با محدودیت‌های دسترسی، عدم تایید ثبت‌نام، یا بسته شدن حساب مواجه شوند.

علاوه بر این، بسیاری از استخرهای بین‌المللی در زمان پرداخت پاداش استخراج، به احراز هویت (KYC) نیاز دارند که برای کاربران داخل کشور می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. حتی برخی از شرکت‌ها آگاهانه به کاربران ایرانی خدمات نمی‌دهند یا در صورت شناسایی، دسترسی آن‌ها را مسدود می‌کنند.

برای رفع این مشکلات، بسیاری از ایرانی‌ها مجبور به استفاده از ابزارهای تغییر IP، آدرس کیف‌پول شخص ثالث و حتی ثبت‌نام با هویت غیرواقعی می‌شوند؛ اقداماتی که خودشان با ریسک‌های امنیتی و قانونی همراه هستند. بنابراین، در انتخاب بهترین استخر استخراج بیت کوین، کاربران ایرانی باید همزمان هم به اعتبار استخر توجه کنند و هم به امکان‌پذیری دسترسی از داخل کشور. پیشنهاد می‌شود پیش از اتصال به هر استخری، شرایط استفاده و سیاست‌های مربوط به تحریم‌ها را به‌دقت مطالعه کنید.

جمع‌بندی

استخرهای استخراج رمز ارز ابزاری مهم برای افزایش شانس دریافت پاداش استخراج و ثبات درآمد ماینرها هستند. در این مقاله توضیح دادیم که استخر استخراج رمز ارز چیست، چگونه کار می‌کند و چرا ماینرها به آن نیاز دارند. همچنین به مزایا و معایب استخرها اشاره کرده و نمونه‌هایی از استخرهای بزرگ و کوچک را معرفی کردیم. در نهایت، با بررسی فاکتورهایی مانند کارمزد، حداقل پرداخت، موقعیت سرورها و شهرت، راهنمایی‌هایی برای انتخاب بهترین استخر ارائه شد. امیدواریم این راهنما به درک بهتر مفهوم استخر استخراج کمک کرده و در انتخاب استخر مناسب به شما یاری رساند.