در بحث تحلیل و تفسیر ارز دیجیتال بیت کوین، یک واژه بارها و بارها به گوش می‌رسد: دامیننس بیت کوین. اما دامیننس بیت کوین چیست و چرا درک آن می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری شما را تغییر دهد؟ اگر تا امروز تصور می‌کردید که فقط قیمت بیت کوین اهمیت دارد، وقت آن رسیده نگاهتان را عمیق‌تر کنید. دامیننس، یا همان «سلطه بیت کوین بر بازار»، کلید فهم رفتار بازار، احساسات جمعی سرمایه‌گذاران و حتی پیش‌بینی حرکت آلتکوین‌هاست. در این راهنمای ساده و کاربردی، به شکلی روان و قابل فهم، شما را با مفهوم دامیننس آشنا میکنیم؛ مفهومی که دانستن آن، یک برگ برنده در دستان هر معامله‌گر هوشمند قبل از خرید بیت کوین است.
دامیننس بیت کوین چیست؟
دامیننس بیت کوین یعنی سهم بیت کوین نسبت به کل بازار ارز دیجیتال. یعنی از بین همه ارزهای دیجیتال موجود، چند درصد از ارزش کل بازار مربوط به بیت کوین است. مثلا اگر کل بازار ارز دیجیتال ۱۰۰۰ میلیارد دلار ارزش داشته باشد و بیت کوین ۵۰۰ میلیارد دلار از این عدد را به خودش اختصاص داده باشد، دامیننس بیت کوین ۵۰ درصد میشود. دامیننس کمک می‌کند بفهمیم بیت کوین چقدر در بازار قوی ظاهر شده و چه مقدار از توجه و سرمایه مردم روی این ارز متمرکز شده است. در مقاله «بیت کوین چیست» به طور مفصل درباره ساز و کار بیت کوین صحبت شده است.
دامیننس بیت کوین چطور محاسبه میشود؟
محاسبه دامیننس بیت کوین خیلی راحت است. کافی است ارزش بازار بیت کوین را تقسیم بر ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال کنیم و بعد عدد به دست آمده را ضرب‌در ۱۰۰ کنیم تا درصد آن مشخص شود. فرمول ساده دامیننس را می‌توانید به شکل زیر یاد بگیرید:
دامیننس بیت کوین = (ارزش بازار بیت کوین ÷ ارزش کل بازار ارز دیجیتال) × ۱۰۰
برای مثال، اگر ارزش بازار بیت کوین ۶۰۰ میلیارد دلار باشد و ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال ۱۲۰۰ میلیارد دلار، این طور باید محاسبه کرد:
(۶۰۰ ÷ ۱۲۰۰) × ۱۰۰ = ۵۰ درصد
یعنی دامیننس بیت کوین ۵۰ درصد بوده و نصف کل بازار دست بیت کوین است.
دامیننس بالا یا پایین بیت کوین چه مفهومی دارد؟
عدد دامیننس به ما می‌گوید بیت کوین چه سهمی از کل بازار ارز دیجیتال را در اختیار دارد. حالا بسته به این که این عدد بالا باشد یا پایین، می‌توانیم بفهمیم سرمایه‌گذاران چه رفتاری دارند.
- دامیننس بالا: وقتی دامیننس بیت کوین بالا می‌رود، یعنی بیشتر سرمایهها به سمت بیت کوین روی آورده‌اند. در این حالت مردم ترجیح می‌دهند پولشان را روی بیت کوین بگذارند، چون آن را امن‌تر از آلتکوینها (ارزهای دیگر) می‌دانند. معمولا در دوران‌های ترس یا افت بازار این اتفاق رخ می‌دهد.
- دامیننس پایین: وقتی دامیننس بیت کوین پایین می‌آید، یعنی سرمایهها از بیت کوین خارج شده و وارد آلتکوینها شده‌اند. در این زمان، آلتکوینها رشد بیشتری می‌کنند. به این دوره آلت سیزن (Altseason) می‌گویند؛ به معنای فصل رشد آلتکوینها. در این دوره، خیلی از آلتکوینها سودهای زیادی می‌دهند.
به طور خلاصه می‌توان این جدول را نیز به خاطر سپرد:
| وضعیت دامیننس بیت کوین | معنی ساده | رفتار سرمایه‌گذاران | نتیجه |
| دامیننس بالا | بیت کوین قوی‌تر شده | پول بیشتر به سمت بیت کوین می‌رود | بیت کوین رشد می‌کند یا آلتکوینها ضعیف می‌شوند |
| دامیننس پایین | بیت کوین ضعیف‌تر شده | پول به سمت آلتکوینها می‌رود | آلتکوینها رشد می‌کنند (آغاز آلت سیزن) |
پیشنهاد مطالعه:
چه زمانی بیت کوین بخریم؟
از کجا می‌توان دامیننس بیت کوین را مشاهده کرد؟
اگر می‌خواهید دامیننس بیت کوین را به صورت زنده و لحظه‌ای ببینید، چند راه ساده و رایگان وجود دارد. امروزه بسیاری از وب‌سایت‌های معتبر که اطلاعات بازار ارز دیجیتال را ارائه می‌دهند، عدد دامیننس بیت کوین را هم به طور جداگانه نمایش می‌دهند.
یکی از معروف‌ترین سایت‌ها برای نمایش دامیننس بیت کوین وب سایت CoinMarketCap است. شما با ورود به این سایت و نگاه به صفحه اصلی، می‌توانید درصد دامیننس بیت کوین (BTC Dominance) را مشاهده کنید. این عدد معمولا در بالای صفحه کنار ارزش کل بازار (Total Market Cap) نوشته شده است.
سایت دیگر، TradingView است. در این سایت، اگر عبارت BTC.D را جستجو کنید، نمودار دامیننس بیت کوین برای شما باز میشود. با این نمودار می‌توانید تغییرات دامیننس را در بازه‌های زمانی مختلف ببینید و تحلیل‌های دقیق‌تری را انجام دهید.
همچنین سایت CoinGecko هم دامیننس بیت کوین را به صورت ساده و شفاف نمایش می‌دهد. این سایت گزینه خوبی برای افرادی است که دنبال محیط کاربری آسان و اطلاعات خلاصه شده هستند. علاوه بر این موارد، بسیاری از صرافی‌های معتبر مثل Binance و KuCoin هم در بخش تحلیل بازار خود، اطلاعات دامیننس را ارائه می‌دهند. بعضی از اپلیکیشن‌های موبایلی مخصوص ارز دیجیتال مثل CoinStats یا Delta هم دامیننس بیت کوین را به صورت زنده روی گوشی نمایش می‌دهند. در کل، مشاهده دامیننس بیت کوین کار سختی نیست. کافی است یکی از این سایت‌ها یا اپلیکیشن‌ها را انتخاب کنید تا در چند ثانیه بتوانید این عدد مهم را ببینید و تصمیم‌های معاملاتی بهتری بگیرید.
دامیننس بیت کوین به تنهایی کافی نیست!
دامیننس بیت کوین یک شاخص مهم برای درک وضعیت کلی بازار ارز دیجیتال شناخته میشود، اما به تنهایی نمی‌تواند تصویر کاملی از شرایط بازار به ما بدهد. دامیننس فقط به ما می‌گوید که بیت کوین چه سهمی از بازار را دارد، اما نمی‌گوید که آیا بازار در حال رشد است یا افت، یا اینکه سرمایه‌گذاران چه احساسی دارند. برای گرفتن تصمیم‌های بهتر، باید دامیننس را همراه با فاکتورهای دیگر تحلیل کرد.
برای مثال، ارزش کل بازار ارز دیجیتال (Total Market Cap) یکی از فاکتورهای مهم محسوب میشود. اگر دامیننس بیت کوین بالا برود ولی ارزش کل بازار در حال کاهش باشد، این یعنی پول از بازار خارج میشود و سرمایه‌گذاران فقط کمتر ضرر می‌کنند. اما اگر دامیننس بیت کوین بالا برود و ارزش کل بازار هم رشد کند، این نشانه‌ای از رشد واقعی بیت کوین است.
از طرفی دیگر، قیمت بیت کوین هم فاکتور بسیار مهمی است. اگر دامیننس بالا برود ولی قیمت بیت کوین کاهش یابد، ممکن است نشانه ضعف کلی بازار باشد. برعکس، رشد قیمت بیت کوین همراه با افزایش دامیننس می‌تواند نشان‌دهنده بازار صعودی باشد. همچنین، شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index) هم می‌تواند مکمل خوبی باشد. وقتی بازار خیلی ترسو یا خیلی طمع‌کار باشد، دامیننس می‌تواند رفتار متفاوتی نشان بدهد.
| وضعیت دامیننس | وضعیت ارزش کل بازار | وضعیت قیمت بیت کوین | وضعیت شاخص ترس و طمع | نتیجه نهایی |
| دامیننس بالا برود | ارزش کل بازار رشد کند | قیمت بیت کوین افزایش پیدا می‌کند | شاخص به سمت طمع حرکت می‌کند | بازار صعودی بیت کوین، سرمایه‌گذاری امن‌تر روی بیت کوین |
| دامیننس بالا برود | ارزش کل بازار کاهش پیدا کند | قیمت بیت کوین افت کند | شاخص به سمت ترس حرکت کند | خروج پول از بازار، کاهش کلی ارزها با برتری نسبی بیت کوین |
| دامیننس پایین بیاید | ارزش کل بازار رشد کند | قیمت بیت کوین ثابت بماند یا کمی رشد کند | شاخص طمع زیاد شود | شروع آلتسیزن (رشد قوی آلتکوینها) |
| دامیننس پایین بیاید | ارزش کل بازار کاهش پیدا کند | قیمت بیت کوین افت کند | شاخص ترس زیاد شود | ریزش شدید آلتکوینها و بیت کوین، بازار نزولی خطرناک |
پیشنهاد مطالعه:
راهنمای کامل دریافت وام ارز دیجیتال؛ روش‌ها، مزایا و ریسک‌ها
جمع‌بندی: دامیننس بیت کوین چه کمکی به ما می‌کند؟
دامیننس بیت کوین یک شاخص مهم شناخته میشود که به ما کمک می‌کند تا قدرت بیت کوین نسبت به بازار ارزهای دیجیتال را بسنجیم. وقتی دامیننس بالا است، نشان‌دهنده این است که بیت کوین در بازار سلطه دارد و سرمایه‌گذاران بیشتر تمایل دارند سرمایه‌های خود را در این ارز نگه دارند. برعکس، زمانی که دامیننس پایین می‌آید، به این معنی است که پول به سمت آلتکوینها جریان پیدا کرده و بازار آلتکوینها رشد کرده است.
استفاده کاربردی از دامیننس بیت کوین می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی بسیار موثر باشد. اگر دامیننس بیت کوین در حال افزایش است، این احتمال وجود دارد که حالا وقت خوبی برای خرید بیت کوین و کاهش ریسک باشد. اما اگر دامیننس پایین بیاید، این نشان‌دهنده ورود آلتکوینها به دوره رشد خود (Altseason) می‌تواند باشد؛ از همین رو، فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری در آلتکوینها ایجاد شده است که باید آن را مغتنم شمرد.
در نهایت، دامیننس بیت کوین به عنوان یک شاخص رفتاری می‌تواند برای تحلیل روند بازار، پیش‌بینی تغییرات آینده و تصمیم‌گیری‌های درست برای ورود یا خروج از بازار کمک کند. درک این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بهترین استراتژی‌ها را در مواجهه با نوسانات بازار ارز دیجیتال اتخاذ کنند.
