امروزه کنترل و مالکیت دادهها در فضای بلاکچین یکی از دغدغههای جدی کاربران و توسعه دهندگان است. در همین راستا، ارز دیجیتال DOP با هدف بازگرداندن قدرت تصمیمگیری به کاربران، پلتفرمی بر پایه بلاکچین اتریوم ایجاد کرده است تا افراد بتوانند انتخاب کنند کدام بخش از اطلاعات شخصی، تراکنشها یا داراییهایشان در فضای وب ۳ قابل مشاهده باشد؛ اما Data Ownership Protocol چگونه این کار را انجام میدهد؟ در این مقاله همراه ما باشید تا با همه ابعاد این پروژه جذاب آشنا شویم و ارزش سرمایهگذاری توکن DOP را بررسی کنیم.
نکات کلیدی :
- DOP یک پروتکل بلاکچینی است که کنترل دادهها را به کاربران بازمیگرداند و برای این منظور از فناوری ZK-SNARK استفاده میکند.
- توکن DOP در سال ۲۰۲۴ با برگزاری ICO حدود ۱۶۲ میلیون دلار جذب سرمایه داشته است.
- پلتفرم DOP توسط یک دائو (DAO) اداره میشود و تصمیمگیریها در مورد آینده پروتکل بهصورت غیرمتمرکز انجام میگیرد.
- DOP ویژگیهایی مثل ادغام با برنامههای غیرمتمرکز، رمزنگاری NFT، احراز هویت بدون افشای اطلاعات، برنامه کمکهزینه توسعهدهندگان و قابلیت استیکینگ ارائه میدهد.
- توکن DOP دارای عرضه کل ۲۳.۴۵ میلیارد واحد است.
ارز دیجیتال DOP چیست؟
پروتکل مالکیت داده ((Data Ownership Protocol یا به اختصار DOP، یک زیرساخت مبتنی بر بلاکچین اتریوم است که به کاربران امکان کنترل اطلاعات میدهد. این پروژه به کاربران اجازه میدهد مشخص کنند کدام بخش از اطلاعات شخصی، کیف پول یا داراییهایشان در دسترس عمومی قرار گیرد.
این پروتکل تراکنشها را با استفاده از رمزنگاری بدون دانش (Zero-Knowledge یا ZK) پردازش میکند و در عین حال حریم خصوصی کاربران را حفظ میکند. DOP پرداختها را به صورت دستهای خارج از شبکه اصلی اتریوم پردازش میکند تا ازدحام شبکه کاهش یابد و توان عملیاتی تراکنشها افزایش پیدا کند.
توکن DOP توسط یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز (DAO) با کمیتهای چرخشی از اپراتورهای نود مدیریت میشود که به حفظ امنیت و یکپارچگی پلتفرم کمک میکند.
تاریخچه و پیدایش ارز DOP
رمزارز DOP در سال ۲۰۲۲ توسط ماتان آلماکیس و کوجی هیروکادو تأسیس شد. ماتان آلماکیس، رئیس پروتکل، بیش از سه سال تجربه در استارتاپهای بلاکچینی دارد.
تحصیلات او در زمینه توسعه سازمانی، همراه با تخصص فنیاش، منجر به ایجاد یک راهحل بلاکچینی متمرکز بر انسان شد.
کوجی هیروکادو، یکی از کهنهکاران صنعت ارزهای دیجیتال، مسئول گسترش DOP در آسیا است. تجربه او در پروژههای کاردانو و تامی ((Tomi، دیدگاههای ارزشمندی درباره تکامل فناوری بلاکچین و پویایی بازار آسیا ارائه میدهد.
از زمان تأسیس، DOP مراحل و دستاوردهای مهم متعددی را پشت سر گذاشته است. در دسامبر ۲۰۲۳، فاز تستنت راهاندازی شد و به کاربران امکان بررسی قابلیتهای موجود داده شد.
در ۳ آوریل ۲۰۲۴، عرضه اولیه سکه (ICO) انجام شد و حدود ۱۶۲ میلیون دلار سرمایه جذب گردید. سپس در ۲۳ مه ۲۰۲۴، شبکه اصلی (Mainnet) راهاندازی شد و در حال حاضر DOP در فاز سوم اجرای نقشه راه خود قرار دارد.

بررسی اجزای سازنده پروژه Data Ownership Protocol (DOP)
در ادامه اجزای سازنده پروتکل مالیکت داده Dop را به صورت دقیق بررسی میکنیم:
بلاکچین اتریوم
بلاکچین اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و ایجاد برنامههای غیرمتمرکز (DApps) را فراهم میکند. این شبکه محیطی امن و شفاف برای توسعهدهندگان ایجاد میکند تا بتوانند برنامههای خود را توسعه دهند و مستقر کنند.
DOP پلتفرم غیرمتمرکز خود را بر بستر اتریوم ایجاد کرده و از قابلیتهای قرارداد هوشمند اتریوم برای پیادهسازی مکانیزمهای افشای داده، ذخیرهسازی امن دادهها و مدیریت دادهها استفاده میکند.
استانداردهای توکن ERC
استانداردهای توکن ERC به توسعهدهندگان و پروژهها اجازه میدهد قوانین و عملکردهای ایجاد و مدیریت توکنها را روی اتریوم تعریف کنند. DOP از استانداردهای ERC-20، ERC-721 و ERC-1155 استفاده میکند.
- ERC-20: برای توکنهای قابل تعویض (Fungible) استفاده میشود که هر واحد آن قابل تعویض و تقسیمپذیر است و در ارز دیجیتال دوپ (DOP) برای ارائه امکانات در اکوسیستم استفاده میشود.
- ERC-721: برای توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) استفاده میشود که منحصر به فرد و غیرقابل تقسیم هستند و نماینده داراییهای دادهای منحصربهفرد کاربران DOP هستند.
- ERC-1155: ترکیبی از ویژگیهای توکنهای قابل تعویض و غیرقابل تعویض است و امکان قراردادهای چندتوکنی را فراهم میکند. توکن DOP از این استاندارد برای مدیریت دادهها و داراییهای کاربران بهره میبرد.
الگوریتم امضای دیجیتال منحنی بیضوی (ECDSA)
الگوریتم ECDSA یک الگوریتم رمزنگاری است که امضاهای دیجیتال در بلاکچین اتریوم ایجاد میکند. این الگوریتم صحت و یکپارچگی تراکنشها را تضمین میکند و به کاربران اجازه میدهد پیامها را با کلید خصوصی خود امضا و تأیید کنند.
ECDSA راهی امن برای اثبات مالکیت و مجوز داراییهای دیجیتال در شبکه اتریوم ارائه میدهد. ارز DOP از ECDSA برای فعال کردن افشای انتخابی دادهها و افزایش حریم خصوصی کاربران استفاده میکند.
گواهیهای بدون افشای اطلاعات (ZK-SNARK)
سیستم ZK-SNARK مبتنی بر فناوری اثبات دانش صفر (گواهیهای بدون افشای اطلاعات)، محاسبات را بدون افشای دادههای ورودی تأیید میکند. این فناوری به طرفین اجازه میدهد صحت یک ادعا را بدون افشای اطلاعات اصلی اثبات کنند.
ZK-SNARK به خصوص در برنامههای حفظ حریم خصوصی کاربرد دارد، زیرا امکان تأیید تراکنشها یا محاسبات را بدون افشای دادههای حساس فراهم میکند.
این فناوری به پروتکل DOP اجازه میدهد مکانیزمهای حفظ حریم خصوصی را پیادهسازی کند و کاربران بتوانند فقط بخشهای مشخصی از دادههای خود را بدون افشای کل دادهها منتشر کنند.
قابلیتهای کلیدی ارز دیجیتال DOP چیست؟
حال که با مکانیزمهای عملکردی ارز DOP آشنا شدیم، بیایید امکانات و قابلیتهای این ارز دیجیتال را نیز بررسی کنیم:
یکپارچهسازی با برنامههای غیرمتمرکز
DOP به کاربران اجازه میدهد با پروتکلهای دیفای و صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) تعامل داشته باشند بدون آنکه حریم خصوصی و کنترل خود را از دست بدهند. این یکپارچهسازی شامل همکاری با پروژههای بلاکچین، خدمات احراز هویت و پلتفرمهای تحلیل داده است.
یکپارچهسازی DOP امکان تعامل با شبکههای سازگار با EVM را فراهم میکند. کاربران میتوانند از توکنها و NFT های DOP خود در برنامههای دیگر استفاده کنند و همزمان حریم خصوصی دادههایشان را حفظ کنند.
همچنین DOP از کیف پولهای شخص ثالث پشتیبانی میکند تا کاربران بتوانند ارزهای دیجیتال خود را بهصورت امن مدیریت کنند. با پشتیبانی از والتهای مختلف، کاربران میتوانند با استفاده از توکنهای مورد علاقه خود با پروتکلها تعامل داشته باشند.
رمزگذاری NFT
DOP دارای ویژگی رمزگذاری NFT است که حریم خصوصی توکنها و پروژههای NFT را تقویت میکند. این ویژگی به توسعهدهندگان امکان میدهد متادیتای مرتبط با NFTها را رمزگذاری کنند تا اطلاعات حساسشان محرمانه باقی بماند.
همچنین، این قابلیت به هنرمندان، خالقان و کلکسیونرها اجازه میدهد با امنیت کامل با NFTها تعامل داشته باشند و حق مالکیت فکری خود را حفظ کنند.
احراز هویت بدون افشای اطلاعات (Zero-Knowledge KYC)
احراز هویت (KYC) بدون افشای اطلاعات یکی از ویژگیهای نوآورانه DOP است که به کاربران اجازه میدهد هویت خود را بهصورت امن و خصوصی تأیید کنند. این ویژگی این امکان را میدهد که کاربران هویت خود را اثبات کنند بدون آنکه جزئیات غیرضروری مانند موجودی حساب یا سابقه تراکنشها را افشا کنند.
کاربران میتوانند انتخاب کنند چه اطلاعاتی را به اشتراک بگذارند و در عین حال کنترل دادههای خود را حفظ کرده و با الزامات قانونی مطابقت داشته باشند.
برنامه گرنت (Grants Program)
برنامه گرنت DOP یک طرح ابتکاری برای تقویت نوآوری و رشد در اکوسیستم DOP است. این برنامه با استفاده از توکنهای DOP بودجهای را به توسعهدهندگان اختصاص میدهد و آنها را تشویق میکند تا ویژگیها، ابزارها، برنامهها و قابلیتهای جدید ایجاد کنند.
هدف این برنامه حمایت از پروژههایی است که با مأموریت DOP در ترویج مالکیت داده و حفظ حریم خصوصی همسو هستند.
استیکینگ (Staking)
ویژگی استیکینگ به کاربران اجازه میدهد تا با قفل کردن توکنهای DOP خود برای مدت زمان مشخص در تامین امنیت شبکه مشارکت کنند. در ازای این تعهد، کاربران میتوانند از طریق دریافت توکنهای اضافی، پاداشهای غیرفعال کسب کنند.
استیکینگ مشارکت جامعه در تصمیمگیریهای حاکمیتی را تشویق میکند و به دارندگان توکن اجازه میدهد در مسائل کلیدی مرتبط با توسعه و سیاستهای پلتفرم رأی دهند. این رویکرد دموکراتیک حس مالکیت کاربران را تقویت کرده و منافع آنها را به موفقیت بلندمدت DOP گره میزند.

توکنومیک ارز دیجیتال DOP
توکن DOP ستون فقرات اکوسیستم Data Ownership است. این توکن ابزارهای متنوعی فراهم میکند، به هولدرها اجازه میدهد در فعالیتهای حاکمیتی مشارکت کنند و امنیت پلتفرم را افزایش میدد.
پروتکل Data Ownership این امکان را برای کاربران فراهم کرده تا توکنهای DOP خود را استیک کنند و درآمد بیشتری به دست آورند. این توکنها همچنین تعامل کاربران با ویژگیهای حفظ حریم خصوصی پلتفرم را تسهیل میکنند تا مطمئن شوند حریم خصوصی آنها به خطر نمیافتد.
تعداد کل توکنهای DOP برابر با ۲۳.۴۵ میلیارد است که ۸ میلیارد از آن در حال گردش است. توکنومیک پروژه به این صورت است که ۲۸٪ (۶.۵۷ میلیارد) به فروش خصوصی و ۲٪ (۴۶۹ میلیون) به پیشفروش اختصاص یافته است. توکنهای فروش خصوصی بهطور کامل در زمان عرضه اولیه (TGE) آزاد شدند، در حالی که توکنهای پیشفروش دارای یک دوره قفل پنجماهه بودند.
نحوه تخصیص ارز DOP:
- ۲٪ (۴۶۹ میلیون) برای ایردراپ میننت و ۱.۲٪ (۲۸۱ میلیون) برای ایردراپ تستنت در نظر گرفته شده است. ۲۴.۶٪ (۵.۷۷ میلیارد) نیز به تیم توسعه اختصاص داده شده که دارای دوره قفل ۱۲ماهه است و پس از آن بهتدریج طی ۲۴ ماه آزاد میشود.
- ۱۴٪ (۳.۲۸ میلیارد) به صندوق خزانه بلندمدت (LTF) اختصاص یافته که دوره قفل ۶ماهه و دوره آزادسازی خطی ۲۴ماهه دارد.
- ۱۳٪ (۳.۰۵ میلیارد) برای پاداشدهی به اکوسیستم و جامعه در نظر گرفته شده است. ۱۰.۲٪ (۲.۳۹ میلیارد) برای بازاریابی و عملیات رزرو شده که هر دو طی ۳۶ ماه آزاد میشوند.
- ۳٪ (۷۰۳ میلیون) برای لانچپد و ۲٪ (۴۶۹ میلیون) برای مشاوران اختصاص یافته است. توکنهای مشاوران دارای دوره قفل ۸ماهه هستند و سپس طی ۲۴ ماه آزادسازی خطی خواهند داشت تا مشارکت مداوم آنها تضمین شود.
آیا توکن DOP برای سرمایهگذاری خوب است؟
توکن DOP به عنوان یک توکن کاربردی در اکوسیستم Data Ownership عمل میکند. این توکن به کاربران اجازه میدهد با ویژگیهای حفظ حریم خصوصی تعامل داشته باشند، اپلیکیشنهای NFT بسازند و در فرآیندهای حاکمیتی مشارکت کنند.
کاربران میتوانند مالکیت دادههای خود را مدیریت کنند و از ابزارهای قدرتمند پروتکل بهرهمند شوند. این توکن همچنین برای پرداخت کارمزدهای خدمات مالکیت داده به کار میرود که میتوان آنها را با توکنهای DOP پرداخت کرد.
پروتکل Data Ownership این امکان را فراهم میکند که دارندگان توکن در تصمیمگیریهای اکوسیستم مشارکت داشته باشند و همین موضوع به سرمایهگذاران اجازه میدهد در آینده پروژه نقش ایفا کنند. با این اوصاف، میتوان توکنDOP را یک گزینه سرمایهگذاری در بازار کریپتو تلقی کرد، زیرا کاربردهای آن واقعی و منحصربه فرد است.
مزایای ارز دیجیتال DOP چیست؟
پروژه ارز دیجیتال Data Ownership Protocol رویکردی نوین در زمینه حریم خصوصی و کنترل دادهها در بلاکچین ارائه میدهد. فناوریهای رمزنگاری پیشرفته این پلتفرم به کاربران اجازه میدهد تصمیم بگیرند چه اطلاعاتی درباره داراییها و تراکنشهایشان به اشتراک بگذارند.
ادغام Zero-Knowledge KYC نیز به کاربران امکان میدهد هویت خود را بدون به خطر انداختن حریم خصوصی تأیید کنند. آنها میتوانند انتخاب کنند چه دادهای را افشا کنند؛ برای مثال، فقط نماد توکنها را نشان دهند بدون آنکه موجودی یا تاریخچه تراکنشهایشان مشخص شود.

معایب و چالشهای پروژه Data Ownership Protocol
مهمترین چالش پروتکل Data Ownership، پیچیدگی پیادهسازی فناوریهای رمزنگاری پیشرفته مثل گواهیهای بدون افشا (Zero-Knowledge Proofs) است. این فناوریها هرچند امنیت و حریم خصوصی را تقویت میکنند، اما میتوانند برای کاربران عادی از نظر سهولت استفاده دشوار باشند. همچنین، ممکن است کاربران در درک نحوه افشای انتخابی دادهها و استفاده از این ویژگیها دچار مشکل شوند.
هدف پروژه برای ایجاد سازگاری میانزنجیرهای (Cross-Chain Compatibility) نیز چالشهای فنی و عملیاتی به همراه دارد. در حالی که این پروتکل روی اتریوم ساخته شده است، گسترش ویژگیهای آن به سایر شبکههای بلاکچین نیازمند تلاش و منابع قابل توجه خواهد بود.
جمعبندی
پروژه Data Ownership Protocol با ترکیب فناوریهای مدرن مانند ZK-SNARK، قراردادهای هوشمند اتریوم و استانداردهای توکن ERC توانسته اکوسیستمی بسازد که هم امنیت بالایی دارد و هم کنترل دادهها را به دست کاربر بازمیگرداند. ارز دیجیتال DOP نهتنها یک ابزار سرمایهگذاری است، بلکه نقش حیاتی در تعامل با ویژگیهای حریم خصوصی، رأیگیریهای حاکمیتی و استیکینگ دارد.
با وجود چالشهایی مانند پیچیدگی فنی و الزامات قانونی، چشمانداز این پروژه روشن است و میتواند به یکی از بازیگران اصلی حریم خصوصی در دنیای بلاکچین تبدیل شود. برای سرمایهگذاران، توکنDOP فرصتی است تا در یک پروژه نوآورانه با پتانسیل رشد بالا مشارکت کنند، البته به شرطی که تحلیل تکنیکال و مدیریت ریسک را نیز در نظر بگیرند.