معاملات استقراضی چیست و چه تفاوتی با معاملات اهرمی دارد؟

تصور کنید وارد بازاری می‌شوید که در آن نه ‌تنها می‌توانید از رشد قیمت‌ها سود ببرید، بلکه حتی وقتی قیمت‌ها در حال سقوط هستند هم فرصت کسب درآمد دارید. دنیای معاملات مالی، تنها به خرید و نگه‌داشتن دارایی محدود نمی‌شود؛ اینجا جایی است که مفاهیمی مثل معاملات استقراضی (Short Selling) و معاملات اهرمی (Leverage Trading) وارد بازی می‌شوند و قواعد را کاملا تغییر می‌دهند. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار این دو اصطلاح را مشابه می‌دانند، در حالی که تفاوت‌های اساسی میان آن‌ها وجود دارد؛ تفاوت‌هایی که درک درستشان می‌تواند مرز میان سود و زیان‌های سنگین باشد. در این مقاله، قدم به قدم بررسی می‌کنیم که معاملات استقراضی چیست، چه تفاوت‌هایی با معاملات اهرمی دارد و چرا دانستن جزئیات این موضوع برای هر معامله‌گر، حتی در ابتدای مسیر، ضروری است.

معاملات استقراضی چیست؟

وقتی اسم «استقراض» به گوش می‌رسد، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد قرض گرفتن است. در دنیای بازارهای مالی، معاملات استقراضی دقیقا بر همین اساس شکل می‌گیرند. در این نوع معامله، فرد دارایی‌ای را که مالک آن نیست از صرافی یا کارگزاری قرض می‌گیرد، آن را در همان لحظه می‌فروشد و امیدوار است بعدا همان دارایی را با قیمت پایین‌تر دوباره بخرد و به صاحب اصلی یا صرافی برگرداند. اختلاف بین قیمت فروش اولیه و قیمت خرید بعدی، سود معامله‌گر خواهد بود.

مثالی ساده بزنیم: فرض کنید قیمت بیت‌کوین ۵۰ هزار دلار است و شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت به ۴۵ هزار دلار کاهش پیدا می‌کند. شما از صرافی یک بیت‌کوین قرض می‌گیرید و بلافاصله آن را به قیمت ۵۰ هزار دلار می‌فروشید. چند روز بعد پیش‌بینی شما درست از آب درمی‌آید و قیمت به ۴۵ هزار دلار می‌رسد. حالا همان یک بیت‌کوین را ۴۵ هزار دلار می‌خرید و به صرافی برمی‌گردانید. سود شما در این معامله ۵ هزار دلار خواهد بود.

نکته مهم اینجاست که در معاملات استقراضی، شما روی کاهش قیمت‌ها شرط می‌بندید. این یعنی حتی در بازارهای نزولی که اکثر افراد ضرر می‌کنند، معامله‌گرانی که به خوبی مفهوم استقراض را می‌شناسند می‌توانند سود به دست آورند. البته باید توجه داشت که ریسک این نوع معاملات بسیار بالاست. اگر به جای کاهش، قیمت افزایش پیدا کند، شما مجبورید دارایی را با قیمت بالاتر بخرید و همین موضوع می‌تواند باعث ضرر سنگین شود.

معاملات اهرمی چیست؟

معاملات اهرمی (Leverage Trading) یکی از پرهیجان‌ترین ابزارهای بازارهای مالی به حساب می‌آید که به معامله‌گر اجازه می‌دهد با سرمایه‌ای بیشتر از موجودی واقعی خود وارد معامله شود. به بیان ساده‌تر، شما می‌توانید با کمک صرافی یا کارگزاری، قدرت خرید یا فروش خود را چند برابر کنید. این کار شبیه به استفاده از اهرم در دنیای واقعی است؛ ابزاری کوچک که می‌تواند وزنه‌ای بزرگ‌تر از توان شما را جابه‌جا کند.

برای مثال تصور کنید ۱۰۰ دلار سرمایه دارید. اگر بخواهید به صورت عادی بیت‌کوین بخرید، تنها به اندازه همین ۱۰۰ دلار امکان معامله دارید. اما اگر صرافی به شما اهرم ۱۰ برابری بدهد، می‌توانید معادل ۱۰۰۰ دلار وارد معامله شوید. در صورتی که پیش‌بینی شما درست باشد و قیمت بالا برود، سودی که کسب می‌کنید بر اساس همان ۱۰۰۰ دلار محاسبه می‌شود، نه ۱۰۰ دلار اولیه. یعنی سود شما ده برابر خواهد شد.

اما این روی دیگر ماجرا را فراموش نکنید: همان‌طور که اهرم می‌تواند سود را چند برابر کند، زیان را هم به همان اندازه بزرگ می‌کند. اگر قیمت برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، صرافی به سرعت سرمایه شما را نقد می‌کند (اصطلاحا لیکویید شدن) تا ضرر بیشتری متحمل نشود. در نتیجه ممکن است کل موجودی اولیه‌تان تنها در چند دقیقه از بین برود.

معاملات اهرمی برای کسانی طراحی شده که تجربه و دانش کافی دارند و می‌توانند با استراتژی‌های دقیق، ریسک خود را کنترل کنند. برای افراد تازه‌کار، ورود به این نوع معاملات بیشتر شبیه قمار است تا سرمایه‌گذاری.

تفاوت معاملات استقراضی و معاملات اهرمی

در نگاه اول، بسیاری از افراد معاملات استقراضی و معاملات اهرمی را مشابه هم تصور می‌کنند، چون هر دو نوعی «ابزار پیشرفته» در بازارهای مالی به شمار می‌روند. اما در واقعیت، این دو مفهوم کاملا متفاوت‌ بوده و اهداف و سازوکار مخصوص به خود را دارند.  معاملات استقراضی ابزاری است برای کسب سود از کاهش قیمت‌ها. در این روش شما دارایی‌ای را که مالک آن نیستید، از صرافی یا کارگزاری قرض می‌گیرید، آن را می‌فروشید و بعدا با قیمت پایین‌تر دوباره می‌خرید و برمی‌گردانید. بنابراین ماهیت اصلی معاملات استقراضی، شرط‌بندی روی نزولی بودن بازار است. اگر قیمت کاهش پیدا کند، شما سود می‌کنید و اگر افزایش پیدا کند، متحمل ضرر خواهید شد.

در مقابل، معاملات اهرمی ارتباطی با «قرض گرفتن دارایی» ندارند؛ بلکه به شما اجازه می‌دهند با چند برابر کردن سرمایه واقعی خود معامله کنید. در این روش می‌توانید هم از رشد قیمت‌ها (پوزیشن لانگ) و هم از کاهش قیمت‌ها (پوزیشن شورت) سود بگیرید. تفاوت اصلی اینجاست که اهرم صرفا قدرت معاملاتی شما را تقویت می‌کند، چه بازار صعودی باشد و چه نزولی.

پس اگر بخواهیم خلاصه کنیم:

•       معاملات استقراضی = شرط روی کاهش قیمت با قرض گرفتن دارایی.
•       معاملات اهرمی = چند برابر کردن سرمایه اولیه برای ورود به پوزیشن‌های خرید یا فروش.

به همین دلیل، هرچند هر دو ابزار می‌توانند در استراتژی‌های معاملاتی حرفه‌ای به‌ طور هم‌زمان استفاده شوند، اما هدف و منطق آن‌ها متفاوت است. درک درست این تفاوت‌ها برای هر معامله‌گر ضروری است، چرا که اشتباه گرفتن این دو مفهوم می‌تواند باعث برداشت غلط از ریسک‌ها و نتایج احتمالی شود.

پیشنهاد مطالعه: معاملات اهرمی چیست؟

مزایا و معایب معاملات استقراضی

معاملات استقراضی همان‌طور که متوجه شده‌اید یکی از ابزارهای جذاب بازارهای مالی است که به معامله‌گران امکان می‌دهد حتی در شرایطی که بازار نزولی است نیز سود به دست آورند. این ویژگی به‌ تنهایی یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود، به این علت که اغلب سرمایه‌گذاران فقط زمانی سود می‌کنند که قیمت‌ها رشد داشته باشد. در حالی که با استقراض می‌توان خلاف جریان بازار حرکت کرد و از افت قیمت‌ها درآمد داشت. همین موضوع باعث شده که معامله‌گران حرفه‌ای از استقراض به ‌عنوان ابزاری برای پوشش ریسک با استراتژی هج (Hedging) هم استفاده کنند؛ یعنی زمانی که احتمال می‌دهند یک دارایی کاهش قیمت داشته باشد، با گرفتن موقعیت استقراضی، زیان احتمالی دارایی‌های دیگرشان را جبران می‌کنند.

با این حال، معاملات استقراضی بدون ریسک نیستند. بزرگ‌ترین عیب معاملات استقراضی این است که برخلاف خریدهای معمولی که نهایت ضرر شما صفر شدن سرمایه است، در معاملات استقراضی سقف ضرر مشخصی وجود ندارد. دلیلش ساده است: چون قیمت یک دارایی می‌تواند تا بی‌نهایت رشد کند، اگر شما آن دارایی را قرض گرفته باشید و مجبور شوید با قیمت بالاتر برگردانید، ضرر شما می‌تواند بسیار سنگین‌تر از سرمایه اولیه باشد.

از دیگر معایب معاملات استقراضی، پیچیدگی آن برای تازه‌کارهاست. فرد باید مفاهیمی مانند قرض گرفتن دارایی، کارمزدهای مربوط به آن و زمان‌بندی دقیق خرید و فروش را به ‌خوبی بداند. علاوه بر این، فشار روانی ناشی از این نوع معاملات بسیار زیاد است، چرا که در صورت پیش‌بینی اشتباه، سرعت زیان‌ دهی می‌تواند بسیار بالا باشد. با تمام این تفاسیر، معاملات استقراضی ابزاری قدرتمند هستند که امکان سودگیری در بازار نزولی و مدیریت ریسک را فراهم می‌کنند، اما در عین حال ریسک‌های بالقوه نامحدود و پیچیدگی‌های خاص خود را نیز دارند. استفاده از این روش نیازمند دانش کافی، تجربه و کنترل احساسات است.

مزایا و معایب معاملات اهرمی

همان‌طور که در ابتدا اشاره شد، معاملات اهرمی به معامله‌گران اجازه می‌دهد چندین برابر سرمایه اصلی خود معامله کنند. همین ویژگی، مهم‌ترین مزیت اهرم به شمار می‌رود؛ به این دلیل که معامله‌گر می‌تواند با سرمایه‌ای اندک وارد معاملات بزرگ شود و در صورت درست بودن پیش‌بینی، سودی چند برابر سرمایه اولیه به دست آورد. برای مثال، کسی که تنها ۱۰۰ دلار دارد، با استفاده از اهرم ۱۰ برابری می‌تواند معادل ۱۰۰۰ دلار معامله کند و در نتیجه اگر بازار طبق انتظار حرکت کند، سود او نیز ده برابر خواهد شد.

مزیت دیگر معاملات اهرمی انعطاف‌پذیری بالای آن تلقی می‌شود. شما می‌توانید هم از رشد قیمت‌ها (پوزیشن لانگ) و هم از کاهش قیمت‌ها (پوزیشن شورت) سود کسب کنید. این ویژگی باعث می‌شود معامله‌گر محدود به جهت بازار نباشد و در هر شرایطی فرصت‌های جدیدی برای کسب درآمد داشته باشد.

اما در کنار این مزایا، معاملات اهرمی ریسک بسیار بالایی نیز دارند. همان‌طور که سود می‌تواند چند برابر شود، زیان هم به همان نسبت افزایش پیدا کند. کوچک‌ترین تغییر قیمت برخلاف پیش‌بینی شما ممکن است باعث از بین رفتن کل سرمایه‌ اولیه شود؛ اتفاقی که در بازار با نام «لیکویید شدن» شناخته می‌شود.

از دیگر معایب معاملات اهرمی می‌توان به فشار روانی شدید اشاره کرد. وقتی می‌دانید تنها چند درصد تغییر در قیمت می‌تواند سرمایه‌تان را نابود کند، تصمیم‌گیری منطقی دشوار می‌شود. علاوه بر این، کارمزدهای معاملاتی معمولا در معاملات اهرمی بیشتر بوده و به همین علت مدیریت ریسک و زمان‌بندی دقیق اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.

پیشنهاد مطالعه: مدیریت ریسک در معاملات ارز دیجیتال؛ استراتژی‌های طلایی برای حفظ سرمایه

چگونه ریسک در هر دو نوع معامله را مدیریت کنیم؟

چه در معاملات استقراضی و چه در معاملات اهرمی، مدیریت ریسک مهم‌ترین عامل برای بقا در بازار محسوب می‌شود. این ابزارها جذابیت زیادی دارند، اما اگر بدون برنامه و کنترل استفاده شوند، به‌ سرعت می‌توانند کل سرمایه معامله‌گر را از بین ببرند. برای همین لازم است چند اصل کلیدی همیشه رعایت شود.

استفاده از حجم مناسب سرمایه

هرگز نباید تمام دارایی خود را وارد یک معامله کنید. معمولا توصیه می‌شود تنها بخشی از سرمایه‌ای که توانایی از دست دادنش را دارید، وارد معاملات پرریسک مانند استقراضی یا اهرمی کنید. در منابع مختلف به این موضوع اشاره می‌شود که بهترین حجم مناسب سرمایه ۳ الی ۱۰ درصد از سرمایه کل می‌تواند باشد.

استفاده از حد ضرر (Stop Loss)

این ابزار به شما کمک می‌کند در صورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی، ضرر شما از یک میزان مشخص بیشتر نشود. تعیین حد ضرر باید بر اساس تحلیل منطقی باشد، نه صرفا احساسات.

انتخاب اهرم‌های منطقی

بسیاری از تازه‌کارها به سراغ اهرم‌های بسیار بالا می‌روند که ریسک نابودی سرمایه را به شدت افزایش می‌دهد. انتخاب اهرم‌های پایین‌تر (مثلا ۲ تا ۵ برابر) می‌تواند ریسک را به ‌طور قابل توجهی کاهش دهد.

مدیریت احساسات

طمع برای سود بیشتر یا ترس از زیان می‌تواند باعث تصمیم‌گیری‌های عجولانه شود. پایبندی به استراتژی معاملاتی و رعایت قوانین از پیش تعیین‌شده، راهی برای جلوگیری از خطاهای احساسی است.

به طور حتم ترکیب این روش‌ها به شما کمک می‌کند تا در هر دو نوع معامله – چه استقراضی و چه اهرمی – با دید باز و حساب‌شده عمل کنید. به یاد داشته باشید که هدف اصلی، بقا در بازار و رشد تدریجی سرمایه است، نه دستیابی به سودهای لحظه‌ای و پرخطر.

معاملات استقراضی در آبان تتر نیز وجود دارد

اگر کاربر آبان‌تتر باشید، احتمالا با بخش «اعتبار معاملاتی» آشنا هستید. اما نکته‌ای که شاید برای بسیاری جالب باشد این است که آبان‌تتر امکان فروش استقراضی را هم برای کاربران حرفه‌ای خود فراهم کرده است. به زبان ساده، این یعنی شما می‌توانید حتی در روزهایی که بازار در حال ریزش است هم فعال بمانید و فرصت کسب سود داشته باشید.

تفاوت اصلی آبان‌تتر با بسیاری از صرافی‌های داخلی و حتی خارجی، سقف اعتبار بالاتر و فرآیند ساده‌تر آن است. کاربران در این پلتفرم می‌توانند تا سقف ۰.۵ بیت‌کوین یا ۱۰ اتریوم اعتبار بگیرند؛ رقمی که در مقایسه با محدودیت‌های سایر صرافی‌ها عدد بسیار قابل‌ توجهی به شمار می‌رود.

یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب آبان‌تتر، انعطاف‌پذیری در انتخاب اهرم محسوب می‌شود. شما می‌توانید بسته به استراتژی معاملاتی خود، از اهرم‌های ۱.۵ تا ۵ برابر استفاده کنید. نکته مهم اینجاست که سیستم به صورت خودکار، «آورده اولیه»، «حد هشدار» و «حد لیکویید شدن» را محاسبه و به شما نمایش می‌دهد؛ بنابراین پیش از ورود به معامله، تصویر روشنی از میزان ریسک و تعهدات خود دارید.

فرآیند شروع فروش استقراضی آبان تتر هم پیچیده نیست: کافی است وارد بخش «اعتبار معاملاتی» شوید، فروش استقراضی را انتخاب کنید، نوع ارز و مبلغ موردنظر را مشخص کنید، سپس شرایط نمایش ‌داده ‌شده را تایید کرده و اعتبار خود را فعال کنید. بعد از این مرحله، همه چیز آماده شروع معامله در بخش «معامله فوری» است.

در نهایت باید گفت که آبان‌تتر با فراهم کردن این قابلیت، عملا یکی از معدود صرافی‌های ایرانی است که امکان فروش استقراضی با چنین سقف و انعطافی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این ابزار می‌تواند به معامله‌گران حرفه‌ای کمک کند تا استراتژی‌های متنوع‌تری را در بازارهای نزولی پیاده‌سازی کنند.

پیشنهاد مطالعه: فروش استقراضی در آبان‌تتر؛ چگونه از بازار نزولی هم سود کنیم؟

معاملات استقراضی و اهرمی؛ فرصت‌های جذاب، ریسک‌های جدی

معاملات استقراضی و معاملات اهرمی هر دو از ابزارهای پرطرفدار در بازارهای مالی و رمز ارزی هستند که به معامله‌گران امکان می‌دهند فراتر از سرمایه واقعی خود عمل کنند. استقراض، راهی برای سود گرفتن از بازارهای نزولی است، در حالی که اهرم ابزاری برای چند برابر کردن قدرت خرید و فروش در هر دو جهت بازار محسوب می‌شود. هر دو می‌توانند سودهای قابل توجهی به همراه داشته باشند، اما بدون دانش کافی و مدیریت ریسک مناسب، به همان سرعت می‌توانند زیان‌های سنگینی را ایجاد کنند.

یک معامله‌گر آگاه نه ‌تنها باید اصول تحلیل بازار را بداند، بلکه باید بتواند حجم سرمایه، حد ضرر، میزان اهرم و حتی احساسات خود را هم مدیریت کند. در این مسیر، صرافی‌هایی مثل آبان‌تتر با ارائه خدمات فروش استقراضی و اعتبار معاملاتی، امکان تجربه استراتژی‌های حرفه‌ای‌تر را برای کاربران فراهم کرده‌اند.

معاملات استقراضی و اهرمی می‌توانند فرصت‌های بی‌نظیری برای سودآوری باشند، اما توصیه همیشگی این است که با دانش وارد شوید، محتاطانه عمل کنید و هیچ‌گاه بیش از توان مالی خود ریسک نکنید. موفقیت در بازارهای مالی بیش از آنکه به هیجان وابسته باشد، به صبر، تجربه و مدیریت ریسک هوشمندانه گره خورده است.