راهنمای کامل کارمزد ارز دیجیتال: درک هزینه‌ها و راهکارهای کاهش آن‌ها در تراکنش‌ها

همه بازارهای مالی در جهان، از بانک‌ها و بورس و فارکس گرفته تا بازار ارزهای دیجیتال، برای انجام تبادلات مالی،‌ کارمزدهایی را دریافت می‌کنند. کارمزدهای ارز دیجیتال یکی از جنبه‌های مهم در دنیای رمزارزها است که می‌تواند روی تجربه کاربران و سودآوری معاملات تأثیر زیادی بگذارد. این مقاله با هدف ارائه راهنمای جامع در مورد کارمزدهای ارز دیجیتال، انواع آن‌ها، نحوه محاسبه و تمام نکاتی که باید در این زمینه بدانید، نوشته شده است. با مطالعه این مطلب، شما می‌توانید به زبان ساده با این کارمزدها آشنا شوید و تصمیم‌های آگاهانه‌تری برای تراکنش‌های خود بگیرید تا از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید. با ما همراه باشید.

کارمزد ارز دیجیتال چیست و چرا وجود دارد؟

کارمزد ارز دیجیتال هزینه‌ای است که کاربران برای انجام تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاکچین پرداخت می‌کنند. هدف اصلی از دریافت این کارمزدها تامین امنیت شبکه است. این کارمزد به ماینرها و اعتبارسنج‌ها پرداخت می‌شود تا با جلوگیری از حملات اسپم، این امنیت را تامین کنند. کارمزد ارز دیجیتال مثل عوارضی جاده است. وقتی می‌خواهید از یک شهر به شهر دیگر بروید، باید عوارضی پرداخت کنید تا جاده‌ها نگهداری شوند. در بلاکچین هم کارمزد به ماینرها یا اعتبارسنج‌ها پرداخت می‌شود تا شبکه امن و فعال بماند.

دلایل اهمیت کارمزدها

1. امنیت شبکه: تراکنش‌های غیرضروری یا اپم،‌هزینه‌های زیادی را به شبکه وارد می‌کند. با پرداخت این کارمزد،‌ از انجام این تراکنش‌ها جلوگیری می‌شود. این کار به حفظ سلامت شبکه کمک می‌کند.
2. پاداش ماینرها: ماینرها به ازای بلاک‌هایی که در شبکه‌های مانند بیت‌کوین می‌سازند، پاداش دریافت کمی‌کنند. این پاداش از محل همین کارمزدها دریافت می‌شود. این کار باعث می شود که آن‌ها تشویق شده و تراکنش‌ها را تایید کنند.
3. پایداری شبکه: کارمزدها به‌عنوان منبعی برای تأمین هزینه‌های عملیاتی شبکه عمل می‌کنند،

انواع مختلف کارمزدها در بازار رمزارزها

کارمزدهای ارز دیجیتال با توجه به نوع پلتفرم و شبکه متفاوت هستند. کارمزدهای اصلی عبارتند از:

• کارمزد معاملاتی: هزینه‌ای است که برای انجام معاملات، به صرافی پرداخته می‌شود. یعنی برای خرید و فروش رمزارزها باید کارمزدی پرداخت شود. این کارمزد در صرافی‌های مختلف، متفاوت است. در آبان تتر، خرید و فروش تتر بدون کارمزد انجام می‌شود.

• کارمزد برداشت: در هنگام برداشت رمزارز یا مبلغ ریالی از صرافی،‌ باید مبلغی را به‌عنوان کارمزد پرداخت کنید.

• کارمزد واریز: در صرافی‌ها، روش‌های مختلفی برای واریز وجه یا رمزارز وجود دارد. برای هرکدام  از این روش‌ها، ممکن است کارمزدی دریافت شود.

• کارمزد شبکه: وقتی شما یک رمزارز را از صرافی برداشت می‌کنید، علاوه بر کارمزد برداشت، مبلغی را هم به‌عنوان کارمزد شبکه باید به شبکه‌ای که روی آن معامله را انجام می‌دهید پرداخت کنید.

کارمزدهای ارز دیجیتال چگونه محاسبه می‌شوند؟

محاسبه کارمزد در شبکه‌های بلاکچین، تابع عوامل مختلفی است. با توجه به نوع عملیات و نوع ارز، کارمزدهای متفاوتی محاسبه می‌شوند. در ادامه روش‌های محاسبه در برخی شبکه‌های محبوب را بررسی می‌کنیم:

بیت‌کوین: کارمزد بیت‌کوین براساس اندازه تراکنش (به بایت) و شلوغی شبکه محاسبه می‌شود. در این شبکه، کاربران می‌توانند کارمزد خود را به‌صورت دستی تنظیم کنند. هرچقدر کارمزد بالاتر باشد، تراکنش‌ها سریع‌تر تایید می‌شوند. عوامل مختلفی روی میزان این تراکنش تاثیرگذارند. ازدحام شبکه، عجله داشتن کاربر، تعداد ارزی که معامله می‌شود و بسیاری موارد دیگر،‌می‌تواند مقدار این کارمزد را تغییر دهد.

اتریوم (Gas): کارمزد اتریوم که آن را با نام گس می‌شناسند، با روش دیگری محاسبه می‌شود. این کارمزد بر اساس گس لیمیت (Gas Limit) و قیمت گس (Gas Price) محاسبه می‌شود. گس لیمیت به پیچیدگی تراکنش‌ها بستگی دارد. یعنی با توجه به اینکه یک انتقال ساده انجام می‌دهید یا یک قرارداد هوشمند اجرا می‌کنید، کارمزد تغییر می‌کند.

ترون (TRC20): کارمزد ترون معمولاً ثابت و بسیار پایین است (حدود 1 تتر برای انتقال USDT). این شبکه به دلیل مقیاس‌پذیری بالا، هزینه‌های کمتری دریافت می‌کند.

بایننس اسمارت چین (BEP20): کارمزد شبکه بایننس مانند اتریوم، بر اساس گس محاسبه می‌شود، اما به دلیل مقیاس‌پذیری بالاتر، هزینه‌ها در این شبکه کمتر هستند.

چرا کارمزدها در شبکه‌های مختلف متفاوت است؟

با توجه به مواردی که گفتیم، کاملا مشخص است که کارمزدها در شبکه‌های مختلف، تفاوت دارند. مثلا می‌توانیم بگوییم که بیت‌کوین مانند یک اتوبان قدیمی است که ظرفیت محدودی دارد. پس کارمزد بالاتری هم نیاز دارد. ولی مثلا شبکه‌ای مانند ترون، مانند یک جاده جدید و خلوت است که به‌دلیل ظرفیت بیشتر،‌ کارمزد کمتری طلب می‌کند. در مقابل این‌ها،‌ شبکه اتریوم مانند یک شلوغ و پر از ترافیک است که همین باعث می‌شود کارمزد آن خیلی بالا برود. با این مثال‌ها شاید بهتر بتوانید متوجه داستان کارمزدها شوید. حالا از نظر فنی ببینیم که چرا این کارمزدها متفاوت هستند:

مقیاس‌پذیری شبکه

شبکه‌هایی که مقیاس‌پذیری پایین دارند (مانند اتریوم و بیت‌کوین) در زمان شلوغی و ازدحام، کارمزدهای بالاتری دریافت می‌کنند. اما شبکه‌های مقیاس‌پذیرتر مانند ترون و بایننس اسمارت، در هر شرایط،‌ هزینه‌های کمتری دریافت می‌کنند.

شلوغی شبکه

شلوغی شبکه مثل ترافیک شهری است. وقتی خیابان‌ها شلوغ هستند، رانندگی کندتر می‌شود و ممکن است هزینه تاکسی بیشتر شود. در بلاکچین هم وقتی تعداد تراکنش‌ها زیاد است (مثلاً در زمان بالا رفتن قیمت بیت‌کوین)، کارمزدها افزایش می‌یابد. دلیل این موضوع این است که ماینرها تراکنش‌هایی با کارمزد بالاتر را در اولویت قرار می‌دهند.

الگوریتم اجماع

شبکه‌هایی مانند بیت‌کوین که مبتنی بر اثبات کار (PoW) هستند، به دلیل نیاز به توان محاسباتی بیشتر،‌ کارمزدهای بالاتری دارند. در مقابل، شبکه‌های اثبات سهام (PoS) مانند کاردانو یا سولانا کارمزدهای کمتری دارند.

پیچیدگی تراکنش

تراکنش‌های ساده (مانند انتقال توکن) کارمزد کمتری نسبت به اجرای قراردادهای هوشمند دارند.

پشتیبانی صرافی‌ها

صرافی‌ها ممکن است برای برخی شبکه‌ها کارمزد اضافی دریافت کنند یا کلا از شبکه‌های ارزان‌تر پشتیبانی کنند.

مقایسه کارمزد شبکه‌های مختلف ارز دیجیتال

برای درک بهتر، در جدول زیر کارمزدهای تقریبی برخی شبکه‌های محبوب در سال ۲۰۲۵ را برای شما قرار داده‌ایم تا راحت‌تر آن‌ها را مقایسه کنید:

شبکه	میانگین کارمزد (دلار)	سرعت تراکنش	مقیاس‌پذیری	مثال کاربرد
بیت‌کوین (BTC)	0.84	متوسط	پایین	انتقال بیت‌کوین
اتریوم (ERC20)	0.85–13	متوسط	پایین	قراردادهای هوشمند
ترون (TRC20)	0–1	بالا	بالا	انتقال تتر
بایننس (BEP20)	0.8	بالا	بالا	انتقال توکن‌ها
کاردانو	0.15–0.25	بالا	بالا	تراکنش‌های ساده
لایتنینگ (بیت‌کوین)	کمتر از 0.1	بسیار بالا	بسیار بالا	پرداخت‌های خرد
آربیتروم (لایه 2 اتریوم)	0.1–0.5	بالا	بالا	دیفای و NFT

 

 راهنمایی برای بهینه‌سازی کارمزدها در تراکنش‌های ارز دیجیتال

برای اینکه کارمزد کمتری پرداخت کنید، می‌توانید استراتژی‌های مختلفی را در پیش بگیرید:

انتخاب شبکه مناسب: از شبکه‌های ارزان‌تر مانند TRC20 یا BEP20 برای انتقال استیبل‌کوین‌ها (مانند تتر) استفاده کنید.مثلا انتقال تتر در شبکه ترون هزینه‌ای کمتر از ۱ دلار دارد، در حالی که در شبکه اتریوم ممکن است به ۱۰ دلار برسد.

انجام تراکنش در زمان‌های کم‌ترافیک: شبکه‌های اتریوم و بیت‌کوین در ساعات کاری آمریکا (عصر به وقت ایران) شلوغ‌تر هستند. تراکنش‌ها را به ساعات کم‌ترافیک (صبح زود) موکول کنید.

استفاده از راه‌حل‌های لایه دوم: شبکه‌هایی مانند لایتنینگ برای بیت‌کوین یا آربیتروم و پالیگان برای اتریوم کارمزدهای بسیار کمتری دارند.

کاهش تعداد تراکنش‌ها: به‌جای چندین تراکنش کوچک، دارایی‌ها را به‌صورت یکجا انتقال دهید تا کارمزد کمتری پرداخت کنید.

انتخاب صرافی با کارمزد پایین: صرافی‌هایی مانند آبان تتر ممکن است کارمزدهای رقابتی‌تری ارائه دهند. تحقیق کنید و صرافی مناسب را انتخاب کنید.

استفاده از شتاب‌دهنده‌های تراکنش: برخی پلتفرم‌ها ابزارهایی برای افزایش سرعت تأیید تراکنش با کارمزد کمتر ارائه می‌دهند.

تنظیم دستی کارمزد: در بعضی از کیف پول‌ می‌توانید کارمزد را به‌صورت دستی تنظیم کنید تا هزینه کمتری پرداخت شود، البته این کار با تأخیر بیشتر در تأیید هم همراه است. به این موضوع دقت کنید.

خرید تتر بدون کارمزد در صرافی ارز دیجیتال آبان‌تتر

صرافی آبان تتر، به دلیل پشتیبانی از شبکه‌های ارزان‌تر مانند TRC20 و BEP20، گزینه‌ای مناسب برای کاهش کارمزد است. شما می‌توانید در این صرافی، انتقال تتر را بدون پرداخت هیچ کارمزدی انجام دهید.

مزایای خرید تتر در آبان تتر:

• کارمزد صفر: کارمزد خرید تتر در این صرافی صفر است.
• پشتیبانی از شبکه‌های متعدد: امکان انتقال تتر در شبکه‌های TRC20، BEP20، و حتی ERC20 با هزینه‌های شفاف، در این صرافی وجود دارد.
• سرعت بالا: تراکنش‌ها به‌ویژه در شبکه‌های مقیاس‌پذیر، به‌سرعت پردازش میشوند.
• رابط کاربری ساده: آبان تتر با داشتن رابط کاربری آسان، پلتفرمی مناسب برای کاربران مبتدی و تازه‌کار است.

چگونه از کارمزدهای اضافی جلوگیری کنیم؟

پرداخت کارمزدهای اضافی می‌تواند سود معاملات را کم کند. در ادامه راهکارهایی برای اجتناب از این هزینه‌ها به شما ارائه می‌کنیم:

• بررسی دقیق شبکه انتقال: قبل از انتقال، مطمئن شوید شبکه انتخاب‌شده (مانند TRC20 به‌جای ERC20) با کیف پول یا صرافی مقصد سازگار است.
• اجتناب از تراکنش‌های غیرضروری: از انجام تراکنش‌های کوچک و مکرر خودداری کنید، زیرا هر تراکنش کارمزد جداگانه‌ای دارد.
• استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX): برخی DEXها مانند یونی‌سواپ در شبکه‌های لایه دوم کارمزد کمتری دارند.
• اطلاع از تغییرات کامل کارمزد ارز دیجیتال: درک هزینه‌ها و راهکارهای کاهش آن‌ها در تراکنش‌ها،‌به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های کمتری را پرداخت کنید. پس همیشه به‌روز باشید.

اشتباهات کاربران در زمینه کارمزدها

افرادی که تازه وارد این بازار می‌شوند ممکن است اشتباهات ساده‌ای را انجام دهند که منجر به پرداخت کارمزد بیشتر می‌شود. به این موارد باید دقت کنید. اولین نکته این است که بدانید کارمزد پایین ممکن است باعث تاخیر یا حتی گیر کردن تراکنش‌های شما شود. یعنی ساعت‌ها یا حتی روزها منتظر تایید بمانید. پس کارمزد پایین همیشه انتخاب خوبی نیست.  از طرف دیگر، ممکن است شما با انتخاب اشتباه شبکه،‌ هزینه‌های خود را بالا ببرید. مثلا به جای فرستادن تتر روی شبکه ترون، آن را روی شبکه اتریوم بفرستید که کارمزد بالاتری دارد.

نکته دیگر اینکه مراقب باشید کارمزد شبکه با کارمزد صرافی متفاوت است. یعنی شما برای انجام یک تراکنش،‌هم باید به صرافی کارمزد بدهید و هم شبکه.  نکته مهم دیگر این است که فرستادن متناوب تعداد کمی رمزارز، باعث بالا رفتن کارمزد می‌شود. پس تراکنش‌های خود را یک بار انجام دهید. مبتدیان ممکن است به دلیل عدم آگاهی، اشتباهاتی کنند که هزینه‌هایشان را افزایش دهد. این بخش می‌تواند به آن‌ها کمک کند:

نتیجه‌گیری

کارمزدهای ارز دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر از اکوسیستم بلاکچین هستند که برای امنیت و پایداری شبکه ضروری‌اند. با این حال، با درک انواع کارمزدها، نحوه محاسبه آن‌ها، و استفاده از استراتژی‌های بهینه‌سازی، کاربران می‌توانند هزینه‌های خود را به حداقل برسانند. انتخاب شبکه‌های مقیاس‌پذیر مانند TRC20 یا BEP20، انجام تراکنش‌ها در زمان‌های کم‌ترافیک، و بهره‌گیری از صرافی‌هایی مانند آبان تتر از جمله راهکارهای مؤثر هستند. علاوه بر این، مشارکت در ایردراپ‌های آینده‌دار می‌تواند به کاهش وابستگی به تراکنش‌های پرهزینه کمک کند. با به‌کارگیری این نکات، می‌توانید تجربه‌ای خوب و کارآمد در دنیای ارزهای دیجیتال داشته باشید.

سوالات متداول

۱. اگر کارمزد اشتباه انتخاب کنم چی می‌شود؟
اگر کارمزد خیلی پایین باشد، تراکنش‌تان ممکن است تأخیر کند یا گیر کند. اگر خیلی بالا باشد، پول بیشتری از دست می‌دهید.

۲.  کارمزد صرافی با کارمزد شبکه فرق داره؟
بله! کارمزد شبکه برای پردازش تراکنش در بلاکچین است، اما صرافی‌ها برای خدمات خودشان (مثل خرید و فروش) کارمزد جداگانه می‌گیرند.

۳. چرا باید کارمزد بدهم؟
کارمزد باعث می‌شود شبکه امن بماند و افرادی که تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند، انگیزه داشته باشند. بدون کارمزد، کسی تراکنش شما را تأیید نمی‌کند.

۴.  آیا می‌شود بدون کارمزد ارز دیجیتال انتقال داد؟
در برخی صرافی‌ها یا شبکه‌های خاص (مثل ترون)، کارمزد خیلی پایین یا حتی صفر است، اما کاملاً بدون کارمزد تقریباً غیرممکن است، چون شبکه‌ها برای کار کردن به هزینه نیاز دارند. در آبان تتر می‌توانید بدون پرداخت کارمزد، تتر را انتقال دهید.

۵.  چرا کارمزد گاهی خیلی بالاست؟
وقتی شبکه شلوغ است (مثل وقتی قیمت بیت‌کوین بالا می‌رود)، کارمزدها بیشتر می‌شود، چون همه می‌خواهند تراکنش‌شان سریع تأیید شود.