تصور کنید یک گنجینه دیجیتال وجود دارد که همه میدانند مقدار کل آن محدود و مشخص است. برخلاف پولهای رایج که بانکهای مرکزی میتوانند بیپایان چاپ کنند، این دارایی دیجیتال یک قانون بنیادین دارد: عرضه محدود. این داستان بیت کوین است و این ویژگی، یعنی کمیابی دیجیتال، یکی از اصلیترین دلایل جذابیت آن برای سرمایهگذاران به شمار میرود.
در این مقاله، به این سوالات اساسی پاسخ میدهیم: تعداد کل بیت کوین چقدر است؟ تعداد کل بیت کوین های استخراج شده چقدر است؟ و از همه مهمتر، چرا این محدودیت در تعداد، تا این حد برای ارزش و آینده بیت کوین اهمیت دارد؟
تعداد کل بیت کوین چقدر است؟ بررسی سقف عرضه این رمزارز
پاسخ این سوال بسیار دقیق و مشخص است: بر اساس وایتپیپر رسمی، تعداد کل بیت کوین، دقیقا 21 میلیون واحد است. این عدد، یک قانون پایهای محسوب میشود که توسط خالق ناشناس بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، در کدهای اولیه این رمزارز نوشته شده و مانند DNA آن غیرقابل تغییر است. این سقف عرضه، تضمین میکند که بیت کوین یک دارایی ضدتورمی باشد. هیچ فرد یا نهادی نمیتواند با ایجاد واحدهای جدید، عرضه آن را دستکاری کرده و باعث کاهش ارزش آن شود.

تاکنون چند بیت کوین استخراج شده است؟
بیت کوینهای جدید طی فرآیندی به نام «استخراج» (Mining) ایجاد میشوند. در این فرآیند، ماینرها با حل معادلات پیچیده ریاضی، تراکنشهای شبکه را تایید کرده و در ازای آن، بیت کوین جدید بهعنوان پاداش دریافت میکنند. بر اساس آخرین دادههای وبسایتهای معتبر، تعداد کل بیت کوین های استخراج شده از مرز 19.7 میلیون واحد عبور کرده است (عدد دقیق و لحظهای را در بخش Circulating supply وبسایتهای مرجع ارز دیجیتال بخوانید). این یعنی اکثریت قاطع بیت کوینها هماکنون در چرخه بازار وجود دارند.
چند بیت کوین دیگر باقی مانده است؟
با یک محاسبه ساده، متوجه میشویم که کمتر از 1.3 میلیون بیت کوین برای استخراج باقی مانده است. سرعت استخراج این مقدار باقیمانده به دلیل رویدادی به نام «هاوینگ» (Halving) بهطور مداوم کاهش مییابد. تقریبا هر چهار سال یکبار، پاداش استخراج نصف میشود که آخرین آن در آوریل 2024 رخ داد. این فرآیند نصف شدن پاداش ادامه خواهد داشت تا زمانی که آخرین بیت کوین در حدود سال 2140 استخراج شود.
آیا همه بیت کوینها در گردش هستند؟
خیر، و این نکته بسیار مهمی است. تخمین زده میشود که بخش قابل توجهی از بیت کوینها برای همیشه از دسترس خارج شدهاند. این اتفاق مانند این است که گنجی در اعماق اقیانوس غرق شده باشد؛ وجود دارد اما قابل دستیابی نیست.
دلایل اصلی آن عبارتند از: فراموش کردن رمز عبور کیف پول، خرابی سختافزارها، یا ارسال به آدرس اشتباه. تخمین زده میشود که حدود 3 الی 4 میلیون بیت کوین برای همیشه از چرخه خارج شدهاند. این موضوع، کمیابی بیت کوینهای قابل معامله را حتی از قبل هم بیشتر میکند.

چرا تعداد محدود بیت کوین اهمیت دارد؟
محدودیت عرضه، مهمترین ویژگی اقتصادی بیت کوین است. این کمیابی دیجیتال، بیت کوین را به داراییهایی مانند طلا یا آثار هنری شبیه میکند. چرا طلا ارزشمند است؟ چون کمیاب است. تعداد کل بیت کوین نیز محدود است و همین ویژگی آن را به یک «ذخیره ارزش» (Store of Value) بالقوه تبدیل میکند.
در دنیایی که دولتها با چاپ پول باعث ایجاد تورم میشوند، بیت کوین بهعنوان یک پناهگاه امن عمل میکند، زیرا مردم میدانند ارزش داراییشان در طول زمان به دلیل افزایش عرضه، کاهش پیدا نمیکند. این اصل ساده اما قدرتمند، سنگ بنای اصلی ارزشگذاری بیت کوین و دلیلی است که بسیاری آن را «طلای دیجیتال» مینامند.
جمع بندی
در نهایت، پاسخ به سوال «تعداد کل بیت کوین چقدر است؟» بسیار ساده است: 21 میلیون. اما پیامدهای این عدد ساده، بسیار عمیق و گسترده است. این محدودیت، بیت کوین را از یک ابزار پرداخت صرف، به یک دارایی اقتصادی انقلابی تبدیل میکند که بر پایه اصل کمیابی بنا شده است. این ویژگی، بیت کوین را از سیستمهای مالی سنتی متمایز کرده و جایگاه آن را در آینده اقتصاد جهانی مشخص میسازد.