احتمالا بارها نام متاورس را شنیده‌اید اما همیشه یک سوال اساسی وجود دارد که متاورس دقیقا چیست؟ متاورس در ساده‌ترین تعریف، یک دنیای مجازی است که در آن میتوانید با دیگران تعامل کنید، کار کنید، بازی کنید و حتی مالکیت جزئیات یک دنیای دیجیتال (مثل زمین) را داشته باشید. تفاوت متاورس با اینترنت امروزی این است که شما فقط تماشاگر یا کاربر یک صفحه نیستید، بلکه میتوانید با یک هویت دیجیتال وارد این دنیا شوید و در آن زندگی کنید. هدف این مقاله این است که به زبان ساده توضیح دهد متاورس چیست، چه کاربردهایی دارد و چرا تبدیل به یکی از داغ‌ترین موضوعات دنیای فناوری و سرمایهگذاری شده است.
دنیای متاورس دقیقا به چه صورت است و چگونه زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
متاورس یک دنیای مجازی سه‌بعدی است که شما میتوانید با یک هویت دیجیتال (آواتار) وارد آن شوید. فرقش با بازی‌های معمولی این است که متاورس فقط برای سرگرمی ساخته نشده، بلکه قرار است بخشی از کار، آموزش، خرید، ارتباطات اجتماعی و حتی اقتصاد واقعی ما در آن اتفاق بیفتد.
مثلا تصور کنید به‌جای خرید اینترنتی از یک سایت، وارد یک فروشگاه مجازی شوید، جنس را از نزدیک ببینید و همان‌جا بخرید. حتی دانشگاه‌ها می‌توانند کلاس‌ها را در فضای متاورس برگزار کنند تا دانشجوها حس واقعی‌تری از حضور در کلاس داشته باشند.
بنابراین متاورس مثل یک بازی نیست که فقط عده‌ای خاص سمتش بروند. ایده اصلی این است که متاورس به مرور ادامه اینترنت فعلی شود؛ یعنی همان کارهایی که امروز آنلاین انجام می‌دهیم (از خرید و آموزش تا ارتباطات)، فقط در محیطی واقعی‌تر و تعاملی‌تر انجام شود. به همین دلیل خیلی‌ها معتقدند متاورس می‌تواند زندگی همه را تحت تاثیر قرار دهد.
تاریخچه متاورس
شاید فکر کنید متاورس یک پدیده‌ی جدید است که همین چند سال اخیر به‌وجود آمده، اما داستان خیلی قدیمی‌تر است. اولین بار در سال ۱۹۹۲ نویسنده‌ای به نام نیل استیونسون در رمان علمی و تخیلی خودش به نام Snow Crash از واژه‌ی «متاورس» استفاده کرد؛ او جهانی را تصور کرده بود که مردم می‌توانند با شخصیت‌های دیجیتال خود وارد آن شوند و درست مثل زندگی واقعی، خرید کنند، گفت‌وگو داشته باشند و حتی شغل پیدا کنند.
بعد از آن، این ایده آرام‌آرام وارد دنیای واقعی شد. دنیاهای مجازی آنلاین اولین تلاش‌ها برای ساخت چیزی شبیه متاورس بودند. اما آنچه امروز می‌بینیم، نتیجه پیشرفت تکنولوژی‌هایی مثل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و بلاک‌چین است که باعث شده آن رویاهای تخیلی حالا به شکل جدی در دسترس قرار بگیرند. وقتی شرکت‌هایی مثل فیسبوک (که حالا اسمش را به «متا» تغییر داده) میلیاردها دلار روی این حوزه سرمایهگذاری کردند، متاورس از یک ایده تخیلی به آینده‌ای محتمل برای اینترنت تبدیل شد.
کاربرد متاورس (در موسیقی، سینما، دنیای بازی، وب و …)
فرض کنید تا چندسال پیش همه جلسات حضوری بودند اما الان بسیاری از جلسات آنلاین هستند و شاید در سال‌های آینده جلسات کاری در کنار هم اما در بستری به نام متاورس برگزار شود. این فقط یکی از کاربردهای متاورس است. در ادامه به توضیح کاربردهای متاورس می‌پردازیم.
- موسیقی: چون در متاورس می‌توان جمعیت زیادی را در یک فضای مجازی دور هم آورد، خواننده‌ها می‌توانند کنسرت آنلاین برگزار کنند. شما با هدست یا حتی گوشی میتوانید حس کنید وسط جمعیت ایستاده‌اید و اجرا را زنده می‌بینید.
- سینما: تصور کنید به‌جای اینکه فیلم را تنها روی لپ‌تاپ ببینید، در یک سالن مجازی کنار دوستانتان می‌نشینید و همه با هم فیلم تماشا می‌کنید، حتی اگر در شهرهای مختلف باشید. این تجربه به لطف فضای سه‌بعدی متاورس ممکن میشود.
- دنیای بازی: بازی‌ها همیشه محیطی دیجیتال بوده‌اند، اما متاورس این امکان را داده که بازیکنان دارایی واقعی داشته باشند. یعنی اسلحه، لباس یا زمین مجازی در بازی فقط برای سرگرمی نیست، بلکه میتوانید آن را بفروشید یا نگه دارید.
- وب و شبکه‌های اجتماعی: امروز در وب با متن و تصویر با هم ارتباط داریم اما متاورس این تعامل را به شکل حضور سه‌بعدی تغییر می‌دهد. یعنی به‌جای چت خشک، میتوانید با آواتار خود کنار دوستانتان قدم بزنید یا جلسه کاری برگزار کنید.
پیشنهاد مطالعه:
لیست ارزهای دیجیتال هوش مصنوعی با قابلیت رشد بالا
نکات کلیدی:
- متاورس محیطی دیجیتال و سه‌بعدی است که به کمک فناوری‌هایی مثل واقعیت مجازی و بلاک‌چین ساخته میشود.
- هدف اصلی متاورس، ایجاد تجربه‌ای شبیه دنیای واقعی برای کار، بازی، خرید و ارتباط اجتماعی است.
- حضور در متاورس می‌تواند از طریق ابزارهایی مثل عینک VR یا حتی گوشی و مرورگر امکان‌پذیر باشد.
- اقتصاد متاورس بر پایه رمزارزها و NFTها شکل می‌گیرد و امکان خرید و فروش دارایی دیجیتال وجود دارد.
- متاورس قرار نیست جایگزین دنیای واقعی شود، بلکه یک لایه جدید روی زندگی روزمره ما ایجاد می‌کند.
تکنولوژی‌های پشت متاورس
متاورس یک ایده رویایی نیست، بلکه مجموعه‌ای از فناوری‌های مختلف است که کنار هم این دنیا را می‌سازند. مهم‌ترین آن‌ها واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) هستند. با کمک هدست‌های VR شما وارد یک محیط کاملا دیجیتال می‌شوید و با تکنولوژی AR عناصر مجازی روی دنیای واقعی قرار می‌گیرند. این دو فناوری تجربه حضور در متاورس را واقعی‌تر میکنند.
از طرف دیگر، بلاک‌چین و رمزارزها ستون‌های مالی متاورس هستند. بلاک‌چین امکان مالکیت دارایی‌های دیجیتال مثل زمین یا آیتم‌های بازی را فراهم می‌کند و رمزارزها ابزار پرداخت و مبادله در این دنیا هستند. علاوه بر این، اینترنت پرسرعت هم نقش مهمی دارد تا کاربران بتوانند بدون تاخیر و با کیفیت بالا وارد این محیط‌ها شوند. در کنار همه مواری که گفتیم هوش مصنوعی (AI) هم نقش مهمی در توسعه دنیای متاورس دارد.
چگونه متاورس می‌تواند یک فرصت سرمایهگذاری باشد؟
در متاورس میتوانید زمین دیجیتال بخرید و بفروشید و مثل املاک واقعی از رشد قیمت آن سود کنید. برندها و افراد مشهور همین حالا زمینهای مجازی می‌خرند و روی آن فروشگاه یا فضای تبلیغاتی راه‌اندازی میکنند و از این طریق درآمد کسب میکنند.
همچنین میتوانید دارایی‌های دیجیتال مثل لباس یا آیتم‌های بازی طراحی کنید و بفروشید. این دارایی‌ها در قالب NFT ثبت می‌شوند و مالکیت واقعی آن‌ها تضمین میشود. بسیاری از طراحان و توسعه‌دهندگان از همین راه درآمدزایی میکنند.
سرمایهگذاری دیگر در متاورس این است که توکن‌های پروژه‌های متاورسی را خریداری کنید. اگر این پروژه‌ها موفق شوند، ارزش توکن‌ها افزایش پیدا می‌کند و برای سرمایه‌گذاران سود ایجاد می‌کند.
با این حال باید دقت کنید که آینده روشن متاورس قطعی نیست و هیچ تضمینی وجود ندارد که همه این فرصت‌ها به سود منتهی شوند.
پیشنهاد مطالعه:
هنر NFT چیست؟
ارزهای متاورسی برای سرمایهگذاری
یکی از راه‌های اصلی ورود به متاورس، سرمایهگذاری در آلت کوین‌های مرتبط با آن است. این ارزها معمولا توکن‌های پروژه‌هایی هستند که دنیای متاورسی خودشان را ساخته‌اند یا در حال توسعه آن هستند. سرمایهگذاری در این رمزارزها می‌تواند پرتفوی کریپتو شما را به طور اساسی تغییر دهد. برخی از شناخته‌شده‌ترین ارزهای متاورسی عبارت‌اند از:
- دی‌سنترالند (Decentraland – MANA): یکی از قدیمی‌ترین پروژه‌های متاورسی که کاربران می‌توانند در آن زمین مجازی بخرند، بسازند و بفروشند.
- سندباکس (The Sandbox – SAND): پلتفرمی بازی‌محور که به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های دیجیتال ایجاد کنند و در یک دنیای مجازی تعاملی بفروشند.
خرید ارز سندباکس در صرافی آبان‌تتر
- اکسی اینفینیتی (Axie Infinity – AXS): بازی بلاک‌چینی محبوبی که کاربران می‌توانند با پرورش و مبارزه موجودات دیجیتال درآمد کسب کنند.
- اینترنت کامپیوتر (ICP) و پروژه‌های مشابه: برخی زیرساخت‌ها و شبکه‌ها هم با هدف پشتیبانی از متاورس توسعه یافته‌اند و ارزهای مرتبط با آن‌ها نقش کلیدی در رشد این حوزه دارند.
شما میتوانید این ارزها را به‌راحتی از طریق صرافی آبان تتر خرید و فروش کنید.
بهترین رمزارز دنیای متاورس کدام است؟
در بازار متاورس نمی‌توان یک رمزارز را به‌عنوان بهترین معرفی کرد چون شرایط همیشه در حال تغییر است. مثلا مدتی مانا و سند رشد زیادی داشتند اما بعدها پروژه‌های دیگری مطرح شدند که امکانات جدیدی آوردند. واقعیت این است که موفقیت هر رمزارز متاورسی به میزان استفاده واقعی از پلتفرم پشت آن بستگی دارد.
مزایا و ریسک‌ها متاورس برای سرمایهگذاری
خیلی‌ها فکر میکنند متاورس می‌تواند «فرصتی شبیه به بیت‌کوینِ ۲۰۱۰» باشد؛ اگرچه نه میشود این ادعا را رد کرد و نه تایید قطعی داد اما بهتر است مزایا و ریسک‌های سرمایهگذاری روی رمزارزهای متاورسی را دقیق‌تر ببینیم:
مزایای سرمایهگذاری در متاورس:
- پتانسیل رشد اولیه بازار مانند بیت‌کوین در سال‌های گذشته
متاورس هنوز در ابتدای مسیر قرار دارد و اگر پذیرش عمومی بیشتر شود، توکن‌های موفق چند برابر رشد میکنند. - درآمد از دارایی‌های دیجیتال
امکان ساخت و فروش آیتم‌ها، زمین مجازی و دریافت کارمزد وجود دارد. - استفاده و همکاری با برندها و بازی‌ها
همکاری پروژه‌ها با بازی‌های محبوب یا برندهای واقعی، تقاضا و نقدشوندگی ایجاد می‌کند. - شفافیت و مالکیت پذیری
NFT و قراردادهای هوشمند مالکیت را ثبت میکنند و انتقال دارایی را ساده میکنند.
ریسک‌های سرمایهگذاری در متاورس:
- چالش پذیرش فناوری
رشد کند سخت‌افزارهای VR/AR و موانع تجربه کاربری می‌تواند تقاضا را محدود کند. - ریسک اجرا
وعده‌های بزرگ بدون محصول واقعی یا تاخیرهای طولانی در تحویل، پروژه را بی‌اعتبار می‌کند. - تمرکز زیرساخت و قوانین
وابستگی به پلتفرمهای متمرکز، قوانین کشورها می‌تواند فعالیت پروژه را محدود کند. - امنیت و پایداری قراردادها
باگ در قراردادهای هوشمند، هک و مشکلات سرور می‌تواند به از دست رفتن دارایی منجر شود.
پیشنهاد مطالعه:
ترید با هوش مصنوعی در ارز دیجیتال
آیا خرید زمین در متاورس یک فرصت است؟
خرید زمین در متاورس با دید بلندمدت می‌تواند یک فرصت جذاب باشد، چون درست مثل دنیای واقعی، زمینهای دیجیتال محدود هستند و تقاضا برای آن‌ها می‌تواند باعث افزایش ارزششان شود حتی امکان اجاره دادن آن‌ها هم وجود دارد. با این حال نباید فراموش کرد که ارزش زمینهای متاورسی وابسته به محبوبیت و موفقیت پلتفرمی است که آن زمین در آن قرار دارد. بنابراین خرید زمین در متاورس می‌تواند سودآور باشد اما همراه با ریسک بالا است و نیاز به تحقیق دقیق دارد.
آینده متاورس به چه سمتی می‌رود؟ آیا قرار است در متاورس زندگی کنیم؟
آینده متاورس پر از ابهام است، اما یک چیز روشن است و آن این است که قرار نیست همه زندگی ما به یکباره به متاورس منتقل شود. درست مثل اینترنت که آرام‌آرام وارد همه بخش‌های زندگی شد، متاورس هم قدم‌به‌قدم جا باز می‌کند.
ممکن است در آینده بعضی کارها مثل خرید لباس، شرکت در کنسرت، یا حتی جلسات کاری را بیشتر در محیط‌های مجازی انجام دهیم اما همچنان دنیای واقعی جای خودش را دارد و متاورس بیشتر به عنوان یک لایه جدید کنار زندگی واقعی خواهد بود، نه جایگزین آن.
به زبان ساده، متاورس می‌تواند زندگی ما را راحت‌تر و سرگرم‌کننده‌تر کند اما زندگی به طور کامل در آن بیشتر شبیه فیلم‌های علمی‌تخیلی است تا چیزی که در کوتاه‌مدت اتفاق بیفتد.
راه‌های کسب درآمد از متاورس
کسب درآمد از متاورس فقط مخصوص شرکت‌های بزرگ نیست؛ حتی کاربرهای عادی هم می‌توانند فرصت‌هایی در این دنیای دیجیتال پیدا کنند. برای مثال، بعضیها زمین یا دارایی‌های مجازی در پلتفرم‌هایی مثل Sandbox می‌خرند و بعدها آن‌ها را با قیمت بالاتر می‌فروشند یا اجاره می‌دهند. هنرمندها و طراح‌ها هم می‌توانند لباس، آثار هنری یا آیتم‌های سه‌بعدی بسازند و به شکل NFT در بازارهای متاورسی بفروشند.
از طرف دیگر، متاورس به فضای سرگرمی و بازی هم گره خورده است. در بعضی بازی‌ها کاربران با انجام ماموریت‌ها یا ساخت آیتم‌ها توکن به دست می‌آورند و آن‌ها را در صرافی‌هایی مثل آبان تتر معامله میکنند. حتی برگزاری رویدادهایی مثل کنسرت مجازی یا کلاس آموزشی می‌تواند منبع درآمد باشد. به بیان ساده، هر کسی می‌تواند بسته به مهارت یا سرمایه خود، سهمی از اقتصاد متاورس داشته باشد.
جمع بندی
برای جمع‌بندی می‌توان گفت متاورس فقط یک دنیای سه‌بعدی برای بازی یا سرگرمی نیست بلکه فضایی است که مرز میان زندگی واقعی و دیجیتال را کمرنگ می‌کند. همان‌طور که اینترنت باعث شد هر کسی از یک اتاق کوچک بتواند کسب‌وکاری غیر حضوری راه بیندازد، متاورس هم می‌تواند مسیرهای تازه‌ای برای کار، آموزش، ارتباط و سرمایهگذاری در اختیار افراد بگذارد. بنابراین به جای اینکه فقط به متاورس به‌عنوان یک مد زودگذر نگاه کنیم، بهتر است آن را بستری ببینیم که احتمالا شیوه استفاده ما از زمان، مکان و حتی پول را دگرگون می‌کند.
